SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Prawidłowości dotyczące przestrzennego zróżnicowania dostępności do usług edukacyjnych oraz nakładów na prace badawczo‑rozwojowe na świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

XII. Rola tradycyjnych i nowoczesnych usług w rozwoju społeczno‑gospodarczym: transport, łączność, usługi edukacyjne, badawczo‑rozwojowe, finansowe i turystyczne.

Uczeń:

3) identyfikuje prawidłowości dotyczące przestrzennego zróżnicowania dostępności do usług edukacyjnych oraz nakładów na prace badawczo‑rozwojowe na świecie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia termin usługi edukacyjne,

• wykazuje powiązanie wielkości wydatków na edukację i oczekiwanej liczby lat edukacji z poziomem rozwoju społeczno‑gospodarczego,

• charakteryzuje prawidłowości w przestrzennym zróżnicowaniu dostępu do usług edukacyjnych na świecie oraz wyjaśnia ich przyczyny,

• ocenia rolę dostępu do edukacji i nakładów na działalność badawczo‑rozwojową w rozwoju społeczno‑gospodarczym,

• wyjaśnia prawidłowości w przestrzennym zróżnicowaniu nakładów na działalność badawczo‑rozwojową na świecie.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem, JIGSAW

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Luchter B., Wrona J., Podstawy geografii społeczno‑ekonomicznej świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2018.

Dane dotyczące dostępności do edukacji i nakładów na prace badawczo rozwojowe na świecie: https://data.worldbank.org/indicator/ (dostęp: 2.02.2022).

Ranking uniwersytetów na świecie: https://www.webometrics.info/en/WORLD (dostęp: 2.02.2022).

Artykuł dotyczący edukacji na świecie: https://ourworldindata.org/global‑education (dostęp: 2.02.2022).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Dialog z uczniami mający na celu podsumowanie ostatniej lekcji.

• Przeczytanie przez uczniów wprowadzenia do e‑materiału i krótka dyskusja na jego temat.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat pojęcia edukacji oraz powiązania edukacji z poziomem rozwoju społeczno‑gospodarczego. W tym celu wyświetla odpowiednie fragmenty części „Przeczytaj”, wraz z tekstem, mapą i wykresami.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Każda z grup siada w wyznaczonym miejscu w klasie i dostaje od nauczyciela zagadnienie, które ma rozwinąć, korzystając z grafiki interaktywnej. Jeżeli lekcja nie odbywa się w pracowni komputerowej, wówczas uczniowie powinni mieć do dyspozycji tablety lub smartfony, na których będą mogli zapoznać się z niniejszym e‑materiałem. Zagadnienia dla grup – polecenie nr 1 i 3 w odniesieniu do konkretnego wskaźnika dla świata:

  • grupa 1 – liczba uczniów przypadających na 1 nauczyciela w szkołach podstawowych,

  • grupa 2 – wskaźnik skolaryzacji brutto i netto w szkołach podstawowych,

  • grupa 3 – wskaźnik skolaryzacji brutto i netto w szkołach ponadpodstawowych,

  • grupa 4 – wskaźnik skolaryzacji brutto w szkołach wyższych,

  • grupa 5 – nakłady na prace badawczo‑rozwojowe.

• Po zakończonej pracy nauczyciel tworzy nowe grupy w taki sposób, żeby w nowej grupie znalazła się przynajmniej jedna osoba z każdej z pierwotnych grup. Nowe grupy siadają w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu.

• Zadaniem uczniów w nowo utworzonych grupach jest przekazanie koleżankom i kolegom informacji, które opracowali w poprzednich grupach.

• Po wykonanym zadaniu uczniowie wracają do pierwotnych zespołów, by wymienić się zdobytą wiedzą. Następuje klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel. W jej trakcie uczniowie wykonują także polecenie nr 2 do grafiki interaktywnej.

• Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne. Chętni uczniowie prezentują właściwe odpowiedzi. Trudniejsze kwestie wyjaśnia nauczyciel.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów i ocenia pracę w grupach.

• Przypomnienie celów zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Polecenie 4 do grafiki interaktywnej w formie pisemnej.

• Można poprosić także o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną można wykorzystać podczas omawiania zagadnień dotyczących struktury wykształcenia i problemu analfabetyzmu na świecie (zakres rozszerzony: VIII. 2).