Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.3.2

Imię i nazwisko autora lekcji: Magdalena Agnetta

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Ist das Schulsystem in Deutschland genauso wie in Polen organisiert?/Czy system szkolnictwa w Niemczech jest tak samo zorganizowany jak w Polsce?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji

Umiejętność wypowiadania się na temat systemu oświaty w Polsce oraz w Niemczech.

Cele szczegółowe lekcji

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się.

Cele zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wymienia poszczególne formy szkół w Niemczech;

  • interpretuje wypowiedzi innych osób na temat szkół w Niemczech;

  • ocenia, który system szkolnictwa – polski czy niemiecki – jest korzystniejszy dla ucznia.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • pracuje w oparciu o autentyczne materiały językowe;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania.

Strategie uczenia się

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych;

  • rozumienie informacji – czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • zadawanie pytania (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie i poprawienie błędów);

  • używanie obrazu i dźwięku – wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego oraz używanie skojarzeń wzrokowych;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego – tłumaczenie słów;

  • używanie obrazu i dźwięku – używanie skojarzeń wzrokowych.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • konstruktywizm;

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, praca z ilustracją interaktywną, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: burza mózgów, Placemat, odgrywanie ról;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy, domysł językowy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • kartki z początkami zdań do fazy wprowadzającej;

  • karta formatu A3 (Placemat),

  • multimedium (ilustracja interaktywna),

  • karteczki do zapisywania przez uczniów wad i zalet systemu szkolnictwa w Polsce i w Niemczech, wykorzystywane w fazie podsumowującej,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji (dwie jednostki lekcyjne):

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel rozdaje uczniom początki zdań w języku niemieckim, których treść związana jest ze szkolnictwem w Polsce i prosi o dokończenie ich. Przykłady takich zdań:

  1. Die Bildungspflicht der Kinder in Polen beginnt im Alter von ...

  2. Nach dem Kindergarten gehen die polnischen Kinder ...

  3. Die Grundschule in Polen dauert ...

  4. Um an einer Universität zu studieren, brauchen die polnischen Schüler ...

  5. Alternativ zum Lyzeum oder Technikum können die Schüler in Polen ...

  6. Die Schulnoten in Polen reichen von ...

  7. Das Schuljahr in Polen beginnt ...

  8. Die Abschlussprüfungen schreiben die Schüler ...

  • Następnie nuczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat systemu oświaty w Niemczech i pyta: Was wisst ihr schon über das Schulsystem in Deutschland? Habt ihr schon mal eine deutsche Schule besucht? Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z tytułem oraz śródtytułami artykułu w części Przeczytaj i pyta: Welche Informationen erwartet ihr? Was steht in diesem Artikel? Was meint ihr? Warum lautet dieser Titel so? Uczniowie podają swoje hipotezy dotyczące treści artykułu na forum klasy.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z treścią artykułu. W razie konieczności korzystają z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zawartych w słowniczku. Nauczyciel wspiera uczniów, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.

  • Nauczyciel pyta:Hattet ihr recht? Haben sich eure Vermutungen bestätigt? Wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie dobierają się w pary i sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykonując Übung 1‑4 w części Przeczytaj. Uczniowie wykonują ćwiczenia najpierw samodzielnie, a następnie porównują je z rozwiązaniami kolegi/koleżanki z pary. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu, porządkują je, dopasowują wyrazy i zwroty, układają informacje w określonym porządku zgodnie z treścią tekstu.

  • Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy. Jedna grupa uczniów to eksperci, którzy na podstawie przeczytanego artykułu będą udzielali odpowiedzi na zadawane pytania. Druga grupa to dziennikarze, których zadaniem jest przygotowanie pytań dotyczących poszczególnych krytycznie ocenionych w artykule aspektów systemu edukacji w Niemczech. Grupy przygotowują się do wypowiedzi, a następnie przedstawiciele grupy dziennikarzy zadają pytania, a przedstawiciele lub chętni uczniowie z grupy ekspertów udzielają odpowiedzi.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z ilustracją interaktywną. Nauczyciel pyta: Wie versteht ihr die Illustration? Wie ist das Schulsystem in Deutschland gegliedert? Ist das polnische Schulsystem ähnlich oder anders? Wie könnte man gemäß dieser Illustration das polnische Schulsystem veranschaulichen? Nauczyciel dzieli klasę na 3‑4-osobowe grupy. Każda grupa rysuje schemat polskiego systemu edukacji. Następnie wybrany uczeń z jednej grupy rysuje schemat na tablicy. Uczniowie z pozostałych grup porównują go z własnym schematem, wypowiadają się na temat jego poprawności i ewentualnie podają własne propozycje rozwiązań.

  • Następnie uczniowie czytają i słuchają informacji o poszczególnych typach szkół w Niemczech.

  • Uczniowie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia treści ilustracji, wykonując Übung 1‑3 w części Ilustracja interaktywna. Uczniowie przyporządkowują odpowiednie informacje do typów szkół, zaznaczają, do jakich szkół odnoszą się poszczególne wypowiedzi, określają na podstawie usłyszanych wypowiedzi, jaki typ szkoły powinna wybrać dana osoba.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel, dzieli klasę na dwie grupy. Jedna z grup przygotowuje na osobnych karteczkach wypisane wady i zalety systemu szkolnictwa w Polsce, a druga wady i zalety systemu szkolnictwa w Niemczech. Zanim uczniowie w danej grupie ustalą, jakie wady i zalety znajdą się na pojedynczych karteczkach, pracują wewnątrz grupy z Placemat. Na środku kartki narysowany jest prostokąt/koło, od którego poprowadzone są 4 linie dzielące kartkę na 4 pola (liczba pól zależy od liczby osób w grupie). Zadaniem każdego ucznia w grupie jest zapisanie w „swoim” polu pozytywnych i negatywnych stron systemu szkolnictwa (odpowiednio w Niemczech lub w Polsce). Po wykonaniu zadania uczniowie obracają kartkę kilka razy, aby umożliwić każdej osobie w grupie zapoznanie się z wszystkimi zapisanymi przemyśleniami. Następnie na środku wpisują wspólną wersję wad i zalet i je przepisują na osobne karteczki.

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy dwa hasła: Das polnische Schulsystem oraz Das deutsche Schulsystem.

  • Uczniowie podchodzą do tablicy, wypowiadają swoje zdanie, wymieniając informację na temat danego systemu szkolnictwa, zawieszają wypisaną wadę lub zaletę pod odpowiednim hasłem.

Praca domowa

Uczniowie formułują wypowiedź pisemną (wpis na bloga) na pytanie zawarte w Aufgabe 8 w części Sprawdź się – udzielają odpowiedzi na pytanie: Który system szkolnictwa – polski czy niemiecki – bardziej ci się podoba i dlaczego?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa. W ramach metody lekcji odwróconej uczniowie zapoznają się z ilustracją interaktywną, przygotowują notatkę wizualną, za pomocą której charakteryzują system szkolnictwa w Niemczech.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm). Uczniowie w grupach przygotowują lapbooki na temat systemu szkolnictwa w innym kraju niemieckojęzycznym, wyszukują w Internecie informacje na ten temat, a lapbooki prezentują na forum klasy.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu, uczniowie formułują wypowiedź pisemną w formie listu do kolegi/koleżanki na temat systemu szkolnictwa w Polsce i w Niemczech.

Słownik