Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Katastrofa gibraltarska i śmierć Władysława Sikorskiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia cel wizyty gen. Władysława Sikorskiego na Bliskim Wschodzie w 1943 r.

• omawia przebieg katastrofy gibraltarskiej i hipotezy z nią związane.

• tłumaczy znaczenie postaci gen. Sikorskiego dla polskiej polityki i pozycji polskiego rządu podczas II wojny św.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji. Określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu.

2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni wspomnieć o relacjach polsko‑sowieckich, przystąpieniu ZSRS do koalicji antyhitlerowskiej, zawarciu układu Sikorski‑Majski oraz utworzeniu Armii Andersa na terenie ZSRS.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego katastrofy gibraltarskiej i śmierci gen. Sikorskiego. Uwaga: każde z pytań powinno rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają.

2. Praca z pierwszym multimedium („Film”). Nauczyciel odtwarza nagranie, uczniowie pracują w parach. Analizują treść polecenia nr 2: „Opisz, jak układały się stosunki między Władysławem Sikorskim a Władysławem Andersem”, dyskutują, a następnie zapisują wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy. W podobny sposób wykonują polecenie nr 3.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta treść polecenia nr 2 „Wyobraź sobie, że jesteś członkiem komisji śledczej, badającej okoliczności śmierci Władysława Sikorskiego. Który z wątków poruszonych przez eksperta wydaje ci się najbardziej realny? Odpowiedź uzasadnij” i prosi uczniów, aby w grupach 4‑osobowych przygotowali rozwiązanie na podstawie materiału, który zaraz zostanie odtworzony. Po ustalonym czasie wybrane osoby przedstawiają propozycje odpowiedzi, wspólnie dyskutują.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi albo uczennicy (może być także ochotnik) podsumowanie lekcji „Katastrofa gibraltarska i śmierć Władysława Sikorskiego”. Pyta, który element był dla uczniów trudny i dlaczego.

2. Na koniec nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów, może ocenić uczniowskie grupy za zaangażowanie podczas dyskusji.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 1, 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Układ Sikorski‑Majski. Wybór dokumentów, oprac. E. Duraczyński, Warszawa 1990.

R. Kaczmarek, Historia Polski 1914–1989, Warszawa 2010.

O. Terlecki, Generał Sikorski, Kraków 1981.

J. Tebinka, Śmierć generała Władysława Sikorskiego w świetle nowych dokumentów brytyjskich [w:] Dzieje Najnowsze, Rocznik XXXIII — 2001, 3; bazhum.muzhp.pl

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Film”, aby przygotować się do późniejszej pracy.