Dla nauczyciela
Autor: Jarosław Dyrda
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Tożsamość narodowa
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
IV. Aspekty etniczne życia społecznego.
Uczeń:
1) przedstawia różne koncepcje narodu (polityczną i etniczno‑kulturową); charakteryzuje czynniki narodotwórcze i sprzyjające zachowaniu tożsamości narodowej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
definiuje pojęcie narodu;
przedstawia różne koncepcje narodu;
charakteryzuje czynniki narodotwórcze;
określa, czym jest tożsamość narodowa;
wskazuje wpływ czynników narodotwórczych na zachowanie tożsamości narodowej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
kształcenie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
burza mózgów;
metoda wykładu;
dyskusja.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Przed zajęciami
1. Nauczyciel prosi uczniów o wyszukanie cytatów dotyczących narodu.
2. Na poprzedniej lekcji nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy, dobierając uczniów o różnym poziomie możliwości i odmiennych umiejętnościach. Każda z grup ma za zadanie zebrać informacje na temat jednej z koncepcji powstania narodu: politycznej, etniczno‑kulturowej i naturalistycznej, a następnie stworzyć o niej krótką prezentację multimedialną.
Faza wstępna
1. Nauczyciel prosi, by chętne osoby przedstawiły znalezione przez siebie cytaty. Klasa dyskutuje na ich temat.
2. Wprowadzenie do tematu i podanie celów lekcji.
Faza realizacyjna
1. Wprowadzenie pojęć „naród” i „tożsamość narodowa”. Zdefiniowanie ich przez prowadzącego zajęcia.
2. Następnie nauczyciel prosi każdą z trzech grup o wybranie dwóch przedstawicieli, którzy prezentują efekty ich pracy dotyczących koncepcji powstania narodu. Nauczyciel kontroluje wypowiedzi i stara się je uzupełniać.
3. Wykonanie ćwiczeń do multimedium.
Faza podsumowująca
1. Podsumowanie zajęć poprzez omówienie czynników narodotwórczych i ich roli w kształtowaniu się narodu – dyskusja.
2. Uczniowie rozwiązują grę interaktywną.
Praca domowa:
Wykonanie ćwiczeń z modułu „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Stanisław Ossowski, O ojczyźnie i narodzie, Warszawa 1984.
Florian Znaniecki, Współczesne narody, Warszawa 1990.
Krzysztof Pomian, Europa i jej narody, Warszawa 1992.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Medium może zostać wykorzystane jako materiał pomocniczy do sprawdzianu lub lekcji powtórzeniowej.