Sprawdź się
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
Wyróżniamy dwa sposoby określania początków narodu. Pierwszy nazywany koncepcją wspólnoty kulturowej lub etnicznej, drugi koncepcją demokratyczną. | □ | □ |
Autorem naturalistycznej koncepcji narodu był polski socjolog Jan Turowski. | □ | □ |
Czynniki narodowotwórcze to wspólne terytorium, wspólne pochodzenie etniczne, różne wyznania. | □ | □ |
Naród jest pierwotną grupą społeczną w koncepcji etniczno-kulturowej. | □ | □ |
Zapoznaj się z wykresem i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
Naród polski nie od razu się ukształtowałPrzykładem wrastania podmiotowości w życie społeczne jest biografia Wojciecha Kętrzyńskiego, który urodził się jako Albert von Winkler i był wychowanym w duchu pruskiego patriotyzmu zubożałym przedstawicielem szlachty z terenów Prus Wschodnich. Nastoletni Kętrzyński niespodziewanie dowiedział się od siostry, że jego przodkowie byli Polakami i pod wpływem tej informacji postanowił „nawrócić się” i zostać Polakiem. Jego wybór narodowości był oderwany od jakichkolwiek zewnętrznych etnicznych czy kulturowych aspektów polskości. Gdy uznał swą polskość, nie znał ani słowa po polsku. Jedynym jego kontaktem z polskim etnosem były spotkania z mazurskimi chłopami na targu i domniemani polscy przodkowie. Chodził do niemieckiego gimnazjum w Rastenburgu (który zresztą po II wojnie światowej nazwano na jego część Kętrzynem) i dopiero podczas studiów nauczył się polskiego. Jego wysiłek przyniósł bogate żniwo, nie tylko został znanym polskim historykiem i dyrektorem Ossolineum we Lwowie, ale kimś w rodzaju żywego pomnika triumfu ducha polskiego nad niemczyzną.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
Naród polski – etniczny czy politycznyAmbasador Andrzej Przyłębski w liście do zaniepokojonego uchwaloną nowelą do ustawy o IPN rabina Josefa Schustera uspokaja:
„Rozumiem Pańskie zatroskanie, iż kary mogą dotknąć osoby ocalałe z Zagłady czy też ich potomków – nie podzielam jednak takich obaw. W tym aspekcie ustawa mówi jasno: chodzi o przypadek, w którym ktoś oskarżałby o współpracę z Trzecią Rzeszą cały polski naród i polskie państwo. A współpraca taka, jak Panu wiadomo, nigdy nie miała miejsca. (…) Rozumiem, iż użyty w ustawie termin »Naród Polski« nie jest tak jednoznaczny, jak »państwo polskie«, mimo to Pańskie obawy uważam jednak za nierealne.”
Zapoznaj się z cytatem i wykonaj polecenie.
Naród, który traci pamięć, przestaje być Narodem – staje się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane terytorium.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
Tożsamość narodowa i patriotyzm współczesnych PolakówObserwując polskie społeczeństwo na początku XXI w., można przyjąć tezę, iż przeżywa ono w pewnym sensie kryzys tożsamości i patriotyzmu. Brak partycypacji całych grup społecznych w debacie na temat spraw wagi najwyższej takich jak bezpieczeństwo i obronności państwa, fala emigracji, postępujący zanik tradycji, odwracanie się od Kościoła katolickiego, kryzys wartości, dewiacje, brak utożsamiania się z państwem – to tylko niektóre z przejawów tego kryzysu. Polacy uwalniając się z jarzma marionetkowych komunistycznych rządów i wiążąc się z zachodnimi strukturami bezpieczeństwa, kształtują swoją tożsamość narodową w nowych i skomplikowanych uwarunkowaniach. Przewartościowaniom i ewolucji podlega także patriotyzm współczesnych Polaków. O tym, że patriotyzm i tożsamość narodowa są kluczowymi determinantami bezpieczeństwa państw nie trzeba chyba nikogo przekonywać.