Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Bitwa narodów i ostateczny upadek Napoleona

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

• omawia losy armii Napoleona po porażce w Rosji;

• opisuje przebieg bitwy pod Lipskiem i wyjaśnia, dlaczego określa się ją mianem „bitwy narodów”;

• przedstawia udział Polaków u boku Napoleona i charakteryzuje postać księcia Józefa Poniatowskiego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Bitwa narodów i ostateczny upadek Napoleona”. Uczniowie mają przygotować prezentację na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie na tablicy tematu zajęć, ustalenie celu lekcji i kryteriów sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
   Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej prezentacji przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia od 1 do 3 z sekcji „Sprawdź się”, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

3. Praca z multimedium („Animacja”). Nauczyciel zapowiada, że uczniowie obejrzą animację przedstawiającą przebieg bitwy pod Lipskiem. Prosi, aby po obejrzeniu multimedium uczniowie wykonali w parach polecenie 2: „Na podstawie informacji przedstawionych w animacji uzasadnij, czy słusznie bitwa pod Lipskiem jest nazywana bitwą narodów”. Wybrana para uczniów prezentuje propozycję odpowiedzi, nauczyciel w razie potrzeby ją uzupełnia.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. W nawiązaniu do multimedium uczniowie wykonują w parach ćwiczenia 5 i 6 dotyczące bitwy pod Lipskiem. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

5. Nauczyciel poleca, aby uczniowie indywidualnie rozwiązali ćwiczenie 7, oceniając postawę księcia Józefa Poniatowskiego. Prosi wybraną osobę lub ochotnika, aby przedstawił swoją odpowiedź. Pyta, czy uczniowie zgadzają się z zaprezentowaną propozycją. Może mają inne przemyślenia i argumenty? Uczniowie mogą dyskutować, uzasadniając swoje stanowisko.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się/nauczyłam się…

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenie 8 z sekcji „Sprawdź się”: dokonaj analizy SWOT decyzji księcia Poniatowskiego dotyczącej pozostania Polaków przy Napoleonie po jego klęsce z Rosją w 1812 roku.

Materiały pomocnicze:

R. Bielecki, Encyklopedia wojen napoleońskich, Warszawa 2001.

A. Chwalba, Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2011.

J. Nadzieja, Lipsk 1813, Warszawa 1998.

Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z animacją, aby wykorzystać informacje do przygotowywanej prezentacji oraz aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.