Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Słownik filozoficzny: nazizm
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji. Uczeń:
pozna tło historyczne i źródła koncepcji nazistowskich;
przeanalizuje kształtowanie się aryjskiego mitu, który doprowadził do antyslawizmu i antysemityzmu w Niemczech;
przemyśli, dlaczego nazizm stał się ideologią hitlerowskich Niemiec;
zrozumie, w jaki sposób mechanizmy wykluczenia stały się źródłem nazistowskiej przemocy;
dowie się, jak wojna i ludobójstwo były tłumaczone przez nazistowską filozofię.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
audiobook;
praca z multimedium;
rozmowa kierowana.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji. Prosi wybranego ucznia o przeczytanie pytania znajdującego się we wprowadzeniu do e‑materiału: Jak polityka rasowa stworzyła ideologię nazistowską? i rozpoczęcie dyskusji na podstawie przeczytanego przed lekcją tekstu. Po zakończeniu dyskusji chętna/wybrana osoba przedstawia wnioski.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każda z nich ma za zadanie przygotować prezentacje na podstawie wydzielonych części materiału w sekcji „Przeczytaj”. Zespoły pracują według ustalonego porządku:
– grupa 1: pojęcie nazizmu;
– grupa 2: doktryna nazizmu;
– grupa 3: nawiązania do doktryny nazistowskiej i jej oponenci.
Uczniowie przygotowują krótkie wystąpienia zawierające syntezę treści przydzielonego zagadnienia. Po wyznaczonym czasie zespoły prezentują efekty swojej pracy.Praca z multimedium nr 2. Nauczyciel wyświetla multimedium z sekcji „Audiobook”. Tym razem uczniowie pracują w parach, przygotowując odpowiedzi na pytania:
— Jakie były główne tezy, na których Hitler oparł swoją ideologię?
— Przeczytaj fragment „Mein Kampf” Hitlera. Nazwij jego stanowisko. Jakimi przesłankami kierował się, by stworzyć swoją ideologię?
Po wyznaczonym czasie pary łączą się w czwórki i wspólnie omawiają swoje odpowiedzi, uzupełniając zawarte w nich wnioski i wiadomości. Nauczyciel pilnuje porządku pracy, pełni rolę doradcy i udziela uczniom informacji zwrotnej.Praca z multiemdium nr 1. Uczniowie ponownie pracują w grupach. Każda z nich opracowuje odpowiedzi do poleceń nr 1 i 2:
- Na podstawie prezentacji i wiedzy własnej odpowiedz, jakie były intelektualne przesłanki powstania nazizmu.
- Zastanów się, czy koncepcje filozoficzne zaadaptowane przez nazistów mogą usprawiedliwić ich działania. Wyjaśnij, dlaczego tak uważasz.
Po wykonaniu zadania drużyny przedstawiają wyniki pracy na forum.
Faza podsumowująca:
Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, a następnie wszyscy wspólnie omawiają: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego.
Praca domowa:
Na podstawie lekcji oraz innych, wiarygodnych źródeł uzupełnij mapę myśli. Jakie elementy nazizmu udało ci się zidentyfikować na początku lekcji? Które z nich udało ci się rozpoznać we fragmencie Mein Kampf? Zapisz swoje wnioski w formie notatki.
Materiały pomocnicze:
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, tłum. D. Grinberg, M. Szawiel, Warszawa 2021.
Raina P., Adolf Hitler 1945: koniec legendy, Warszawa 2020.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.