Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Beztroska droga do nacjonalizmu. Postawy i zachowania berlińczyków w czasach Republiki Weimarskiej ukazane w Kabarecie Boba Fosse’a

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne
VI. Rozwijanie krytycznego myślenia i sprawności logicznych poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych.
Zakres rozszerzony
II. Rozpoznawanie związków między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • analizuje obrazy George’a Grosza i Otto Dixa w kontekście filmu;

  • odnosi zachowania i postawy życiowe bohaterów filmu do etyki chrześcijańskiej;

  • analizuje biblijne fragmenty o zniszczeniu Sodomy i Gomory i odnosi je do wymowy filmu Boba Fosse'a;

  • używa terminów: dekadentyzm i melancholia;

  • analizuje fragmenty tekstów filozoficznych F. Nietzschego i J. Tischnera;

  • wskazuje przyczyny popularności faszyzmu w Niemczech;

  • analizuje stosunek bohaterów do ideologii faszyzmu;

  • rozpoznaje groteskę w filmie.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • rozmowa kierowana.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie oglądają film Boba Fosse'a Kabaret

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel loguje się na platformę i wyświetla na tablicy stronę tytułową e‑materiału. Przedstawia uczniom temat lekcji oraz jej cele, a następnie wspólnie z nimi określa kryteria sukcesu.

  2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: jakie uczniowie mają wrażenia po obejrzeniu filmu? co ich zaskoczyło, zszokowało, zasmuciło? czy film może pozostawić widza obojętnym? jaki jest temat filmu?

Faza realizacyjna:

  1. Burza mózgów. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracować metodą burzy mózgów i, jeśli to konieczne, wyjaśnia jej zasady. Wyłania także moderatora, który będzie zapisywał pomysły na tablicy, a następnie określa czas wykonania zadania.
    Następnie nauczyciel zadaje uczniom pytanie: jaka była atmosfera Berlina lat 30. XX w.? Uczniowie podają propozycje odpowiedzi. Po zakończeniu fazy twórczej następuje wspólna weryfikacja pomysłów. Nauczyciel prosi uczniów, aby porównali swoje propozycje z informacjami zamieszczonymi na tablicy.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium w sekcji „Film”. Uczniowie odczytują polecenie: Wysłuchaj rozmowy z prof. Janem Hartmenem, a następnie odpowiedz na pytanie: czy rzeczywiście można powiedzieć (co przekazuje film), że beztroskie, berlińskie elity lat 20. i 30. XX w. nie wiedziały, czym grozi rosnące zaufanie dla partii Hitlera? i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

  3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi

  4. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 5‑8. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.

  5. Uczniowie opracowują w parach quiz sprawdzający wiedzę o filmie Kabaret

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?

  2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Poszukaj informacji historycznych na temat nastrojów w Rzeszy w latach 30. XX w. Napisz, odwołując się do swojej wiedzy oraz do treści lekcji i filmu, jak to się stało, że Hitler doszedł do władzy.

Materiały pomocnicze:

  • Marek Hendrykowski, „Kabaret”, dostępny na stronie: https://edukacjafilmowa.pl/kabaret/

  • Tadeusz Lubelski, Encyklopedia kina, Kraków 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film” do podsumowania lekcji.

Sprawdź się