Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Wyprodukować sztukę socrealistyczną

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zdefiniuje pojęcie socrealizmu;

• wymieni główne założenia socrealizmu;

• scharakteryzuje architekturę socrealistyczną;

• opisze styl obrazów oraz rzeźb pochodzących z okresu panowania stalinizmu i komunizmu w Polsce.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• WebQuest.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Na dwa tygodnie przed planowaną lekcją nauczyciel zapowiada, że klasa będzie pracowała metodą WebQuestu. Przedstawia uczniom temat przyszłych zajęć: Wyprodukować sztukę socrealistyczną. Dzieli klasę na zespoły i przydziela im tematy prezentacji do przygotowania:
   – Narodziny i założenia socrealizmu.
   – Architektura socrealistyczna.
   – Socrealistyczne budownictwo kościelne.
   – Malarstwo i rzeźba w socrealizmie.
   Nauczyciel informuje uczniów, że zespoły powinny podzielić się obowiązkami tak, żeby każdy uczestnik zajęć miał swoje zadanie. Jako źródła wskazuje materiał: Wyprodukować sztukę socrealistyczną, inne materiały na portalu epodreczniki.pl, zbiory cyfrowe: Polona, Ninateka, Filmoteka Narodowa oraz inne portale gromadzące sprawdzone i opracowane zgodnie ze standardami treści. Uczniowie powinni skupić się na źródłach internetowych, ponieważ na tym polega metoda WebQuestu.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji. Uczniowie objaśniają znaczenie terminu socrealizm, omawiają jego główne założenia.

Faza realizacyjna:

1. Zespoły przystępują do prezentacji efektów pracy. Grupy kolejno przedstawiają swoje tematy. Należy narzucić limit czasowy dla pojedynczej prezentacji tak, by każdy zespół miał okazję zaprezentować swój temat. Po zakończonej prezentacji każdej grupy wybrana lub chętna osoba wskazuje mocne i słabe strony wystąpienia.

2. Uczniowie, korzystając ze zdobytych informacji oraz mapy myśli charakteryzują świat, jaki chciała wykreować władza za pomocą sztuki socrealistycznej.

3. Uczestnicy zajęć zapoznają się z galerią interaktywną. Pracują w parach. Wyjaśniają, w jaki sposób polscy artyści w okresie panowania stalinizmu i komunizmu w Polsce realizowali bądź omijali socrealistyczne doktryny narzucone przez władze.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie indywidualnie wykonują polecenie 2 oraz oba ćwiczenia z sekcji „Galeria interaktywna”.

2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Zadaje również pytania podsumowujące i prosi wybranych uczniów o odpowiedzi.

Praca domowa:

1. Wyjaśnij, co oznacza zamysł, że sztuka miała być „socjalistyczna w treści i narodowa w formie”.

Materiały pomocnicze:

• Wojciech Włodarczyk, Socrealizm. Sztuka Polska w latach 1950–1954, Paryż 1986.

• Andrzej Basista, Betonowe dziedzictwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa‑Kraków 2001.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.