Autor: Paweł Kaniowski

Przedmiot: Filozofia

Temat: Słownik filozoficzny. Aureliusz Augustyn. Część druga: poglądy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XI. Początki filozoficznej teologii. Uczeń:
2) wyjaśnia wpływ filozofii starożytnej na formowanie się teologii i filozofii chrześcijańskiej;
3) rekonstruuje filozoficzno‑duchowe poszukiwania św. Augustyna: manicheizm, sceptycyzm, neoplatonizm, chrześcijaństwo.
Lektura obowiązkowa
6) do wyboru fragment z pism jednego z następujących autorów (w związku z działami IX i XI treści nauczania): Epikur, Epiktet, Seneka, Marek Aureliusz lub św. Augustyn.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • przyswaja poglądy Augustyna, które kształtują doktrynę chrześcijańską;

  • wyjaśnia, na czym polegał teocentryzm i kreacjonizm w filozofii Augustyna;

  • sprawdza, jak stworzona przez Augustyna teoria łaski Bożej wpłynęła na jego koncepcję państwa Bożego.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • audiobook.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Słownik filozoficzny. Aureliusz Augustyn. Część druga: poglądy”. Prosi uczniów o zapoznanie się przed zajęciami z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i rozwiązanie ćwiczenia nr 4 z sekcji „Sprawdź się”.

Faza wprowadzająca:

  1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

  2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania. Dyskusja.

  3. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji:
    — Jak możemy uzyskać wgląd w wieczne prawdy?
    — Jaka jest geneza chrześcijańskiego mistycyzmu?

Faza realizacyjna:

  1. Praca z multimedium nr 1. Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każdej z nich zadaje do opracowania części multimedium w sekcji „Audiobook”. Zespoły pracują według ustalonego porządku:
    grupa 1: polecenie 1: Zapoznaj się z audiobookami i odpowiedz, w jaki sposób człowiek poznaje Boga? Jaką rolę w poznawaniu Boga odgrywa postać Jezusa Chrystusa?
    grupa 2: polecenie 2: Na czym polega problem w zdefiniowaniu zjawiska czasu?
    Uczniowie przygotowują krótkie wystąpienia z syntezą przydzielonego materiału oraz odpowiedziami na zadane pytania. Po wyznaczonym czasie zespoły prezentują efekty swojej pracy.

  2. Praca z tekstami źródłowymi. Uczniowie zapoznają się z tekstami źródłowymi w sekcji „Audiobook”. Przygotowują własne pytania do tekstów, tworzą konspekt pracy pisemnej.

  3. Uczniowie wykonują ćwiczenia od najłatwiejszych do najtrudniejszych, następnie konsultują swoje odpowiedzi z koleżanką lub kolegą.

Faza podsumowująca:

  1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

  2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Napisz esej, który byłby rozwinięciem następującej myśli Augustyna: „Miłość to wybór drogi miłości i wierność wyborowi”.

Materiały pomocnicze:

  • Henel Ł., Lekcja filozofii. Od Sokratesa do Heideggera..., Kraków 2009.

  • Słownik‑przewodnik filozoficzny. Osoby, problemy, terminy, oprac. zbiorowe, Lublin 2012.

  • Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 2, Warszawa 2005.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.