Imię i nazwisko autora:

Dariusz Aksamit

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jak działa dźwignia jednostronna

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
10) przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów; planuje i modyfikuje ich przebieg; formułuje hipotezę i prezentuje kroki niezbędne do jej weryfikacji.

III. Mechaniki bryły sztywnej. Uczeń:
3) stosuje warunki statyki bryły sztywnej; posługuje się pojęciem momentu sił wraz z jednostką.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyjaśnia budowę dźwigni jednostronnej,

2. wymienia praktyczne zastosowania dźwigni jednostronnej,

3. wyprowadza zależności matematyczne opisujące pracę dźwigni jednostronnej.

Strategie i metody nauczania:

eksperymentalno‑obserwacyjna, praca grupowa

Formy zajęć:

praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

komputer z dostępem do Internetu i projektorem multimedialnym, siłomierz, obciążniki, miarka, długa deska.

Materiały pomocnicze:

brak

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel prezentuje temat zajęć – w ramach wprowadzenia prezentuje multimedium do niniejszego e‑materiału. Następnie dzieli klasę na dwie części. Każda z grup otrzymuje zestaw pozwalający skonstruować dźwignię jednostronną i zbadać jej pracę: grupa pierwsza ma za zadanie sprawdzić, jak ciężar umieszczany w różnych odległościach od punktu podparcia dźwigni wpływa na odczyty siłomierza zamocowanego do końca ramienia dźwigni; grupa druga bada wskazania siłomierza przy umieszczaniu w ustalonej odległości różnych ciężarów.

Faza realizacyjna:

Obie grupy przystępują do pracy. Jeśli uczniów jest dużo, każdą z grup można podzielić na podgrupy, wykonujące analogiczne działania. Uczniowie notują wyniki pomiarów w postaci tabel. Po skończeniu pracy przedstawiciele grup rysują na podstawie uzyskanych tabel wykres, który prezentuje odpowiednio wskazania siłomierza w funkcji RIndeks dolny 1₁ lub m. Nauczyciel równolegle do tych działań przepisuje otrzymane przez uczniów wyniki do arkusza kalkulacyjnego i po skończeniu pracy przez uczniów prezentuje analogiczne wykresy na projektorze. Nauczyciel dopasowuje proste do otrzymanych wyników, prezentując otrzymane równania.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel podsumowuje wyniki, pokazując, że otrzymane zależności są spójne z wyprowadzonym w części wprowadzającej warunkiem równowagi.

Praca domowa:

Nauczyciel zadaje uczniom zadania 1‑8 z pominięciem zadania 4, które zostało zrealizowane w praktyce w trakcie lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Medium może być wykorzystane przez uczniów przed lekcją lub po lekcji w celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości.