Dla nauczyciela

Autorka: Paulina Wierzbińska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Mobilność społeczna: do góry czy do przodu?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

III. Struktura społeczna i problemy społeczne.

Uczeń:

1) podaje przykłady i wyjaśnia uwarunkowania pionowej i poziomej ruchliwości społecznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • rozróżnia zjawiska poziomej i pionowej ruchliwości społecznej;

  • charakteryzuje zjawisko nierówności społecznej;

  • wyjaśnia, jak zjawisko nierówności społecznych powiązane jest z czynnikami awansu społecznego;

  • analizuje konkretne przejawy indywidualnej ruchliwości społecznej i łączy je z typami ruchliwości stratyfikacyjnej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja;

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • badanie sondażowe;

  • analiza materiału źródłowego.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Wprowadzenie uczniów w temat lekcji: „Mobilność społeczna: do góry czy do przodu?” i omówienie celów zajęć.

  2. Uczniowie indywidualnie przygotowują mapy myśli związane z tematem. Wybrana lub chętna osoba zapisuje propozycje na tablicy. Pozostali uczniowie uzupełniają mapę swoimi pomysłami.

Faza realizacyjna:

  1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej (lub za pomocą rzutnika) pytanie sondażowe z sekcji „Badanie 1”. Uczniowie na telefonach komórkowych lub tabletach logują się do systemu, dołączają do lekcji i przystępują do odpowiedzi na zadane pytania. Nauczyciel, korzystając ze swojego panelu użytkownika, wyświetla zestawienie odpowiedzi uczniów. Chętne osoby mogą uzasadnić swój wybór. Wspólne obliczenie średnich arytmetycznych ze wskazań w sondażu i różnicy między średnimi.

  2. Podział klasy na grupy. Każdy zespół rozważa problemy przedstawione w ćwiczeniu 3 w sekcji „Badanie 1”. Następnie reprezentanci grup przedstawiają efekty pracy, które są wspólnie dyskutowane przez uczniów.

  3. Praca z materiałem zamieszczonym w sekcji „Audiobook”. Uczniowie zapoznają się z treścią materiału, a potem w parach wykonują ćwiczenie dołaczone do materiału. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

  4. Uczniowie w parach zapoznają się z treścią filmu, zapisują problemy i pytania z nią związane. Następnie prowadzą dyskusję, która pozwala lepiej zrozumieć poruszaną tematykę. Na końcu przystępują do rozwiązywania zadań w sposób indywidualny.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie ponownie odpowiadają na pytanie sondażowe postawione na wcześniejszym etapie zajęć (w sekcji „Badanie 2”). Wyniki są wyświetlone na tablicy interaktywnej. Wspólne obliczenie średnich arytmetycznych ze wskazań w sondażu i różnicy między średnimi.

  2. Podział na grupy. Każda z nich wykonuje ćwiczenie 3 w sekcji „Badanie 2”. Uczniowie porównują wyniki badań przeprowadzonych w klasie. Przedstawiciele zespołów prezentują odpowiedzi, które są wspólnie omawiane i porównywane.

  3. Omówienie przebiegu zajęć, przedstawienie mocnych i słabych stron pracy zespołów i przekazanie informacji zwrotnej.

Praca domowa:

  1. Napisz krótką notatkę, uwzględniając w niej najistotniejsze informacje dotyczące zagadnień poruszanych na zajęciach.

Materiały pomocnicze:

  • Encyklopedia socjologii, Warszawa 1998.

  • CBOS, Prestiż zawodów, Komunikat z badań BS/164/2013, Warszawa, listopad 2013.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Audiobook” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.

Badanie 2