Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Grecja po wojnie peloponeskiej: walka o hegemonię

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia sytuację polityczną w Grecji po wojnie peloponeskiej;

• tłumaczy, czym były II Związek Morski oraz Związek Beocki;

• omawia, w jaki sposób sojusznicy Aten zastrzegli swoją niezależność w ramach nowego związku;

• opisuje sytuację Sparty po bitwie pod Leuktrami.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Grecja po wojnie peloponeskiej: walka o hegemonię”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
   Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki. Jeżeli nauczyciel uzna, że uczniowie dobrze się przygotowali, poleca wybranym osobom krótko omówić najważniejsze wydarzenia: sytuację po wojnie peloponeskiej, powstanie II Związku Morskiego, utratę przez Spartę pozycji hegemona w Grecji. W razie konieczności dopowiada ważne informacje.

2. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia od 1 do 3 z sekcji „Sprawdź się”, po czym weryfikują odpowiedzi z koleżanką lub kolegą.

3. Nauczyciel zapowiada, że uczniowie wykorzystają posiadaną wiedzę, pracując z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Prosi, aby w parach zapoznali się z treścią prezentacji, a następnie wyjaśnili, co przesądziło o zwycięstwie Tebańczyków pod Leuktrami. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) pary prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

4. Prowadzący, nawiązując do polecenia 3, zadaje uczniom pytanie: Dlaczego Spartanie i Spartanki, którzy pozostali w mieście, tak wyjątkowo zareagowali na wieść o klęsce? Jakie znaczenie miała ta bitwa dla każdej ze stron? Uczniowie dyskutują na forum klasy, jedna osoba może zapisać wnioski na tablicy.

5. Dalsze utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do ćwiczeń od 6 do 8, wyświetla je po kolei. Uczniowie rozwiązują je wspólnie: wybrana osoba czyta po kolei polecenia, po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na przygotowanie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów się do niej ustosunkowuje, proponując swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

Wykonaj pozostałe ćwiczenia (od 3 do 5) z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

B. Bravo, M. Węcowski, E. Wipszycka, A. Wolicki, Historia starożytnych Greków, t. 2, Okres klasyczny, Warszawa 2009.

K. Głombiowski, Ksenofont. Żołnierz i pisarz, Wrocław 1993.

R. Kulesza, Sparta w V–IV wieku p.n.e., Warszawa 2003.

R. Kulesza, Wstęp, w: Ksenofont, Agesilaos, tłum. pod kier. R. Kuleszy, Warszawa 2014.

D. Musiał, Świat grecki: od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008.

Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012.

A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać prezentację multimedialną do opracowania podsumowania lekcji, np. w ramach pracy domowej.