Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Filip II – twórca wielkiej Macedonii

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia reformy wprowadzone przez Filipa II, które miały na celu wzmocnienie gospodarcze i militarne państwa;

• charakteryzuje politykę Filipa wobec greckich poleis;

• wyjaśnia, czym był Związek Koryncki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Filip II – twórca wielkiej Macedonii”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla uczniom temat, cel zajęć zawarte w sekcji „Wprowadzenie” oraz wspólnie z nimi ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i w czasie dyskusji wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.

2. Praca z multimedium („Animacja”). Uczniowie zapoznają się z medium i wykonują indywidualnie polecenie 1: „Na podstawie animacji scharakteryzuj sposób walki macedońskiej falangi”. Wybrana osoba (wskazana przez prowadzącego albo ochotnik) przedstawia odpowiedź, nauczyciel może w razie konieczności dopowiadać istotne szczegóły.

3. Uczniowie, tym razem w parach, wykonują polecenie 2: porównują sposób walki oraz wyposażenie piechoty macedońskiej i greckiej. Wybrana osoba z jednej z par prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy. Każda z grup wykonuje po dwa wskazane przez prowadzącego ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. Aby umożliwić rozwiązywanie ćwiczeń o różnym stopniu trudności, może zaproponować następujące zestawy ćwiczeń: ćwiczenia 2 i 5, ćwiczenia 3 i 6, ćwiczenia 4 i 7. Uczniowie wspólnie weryfikują odpowiedzi, nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej, wskazując, co zrobili poprawnie, a na co powinni zwrócić uwagę.

Faza podsumowująca:

1. Jako podsumowanie lekcji „Filip II – twórca wielkiej Macedonii” nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio: Przypomniałam/Przypomniałem sobie, że... Co było dla mnie łatwe... Czego się nauczyłam/nauczyłem... Co sprawiało mi trudność...

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

B. Bravo, E. Wipszycka, M. Węcowski, A. Wolicki, Historia starożytnych Greków, t. 2, Warszawa 2009.

J.K. Davies, Demokracja w Grecji klasycznej, tłum. G. Muszyński, Warszawa 2003.

N.G.L. Hammond, Starożytna Macedonia, tłum. R. Chankowski, Warszawa 1999.

R. Kulesza, Aleksander Wielki, Warszawa 2009.

D. Musiał, Świat grecki od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008.

J. Rzepka, Cheroneja, Grodzisk Mazowiecki 2011.

A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2014.

Wskazówki metodyczne:

Animacja przedstawiająca piechotę macedońską może zostać wykorzystana w pracy z uczniem zdolnym, np. przy omawianiu podobieństw i różnic w antycznej sztuce wojennej.