Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Słownik filozoficzny: filozofia hellenistyczna – epikureizm

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji. Uczeń:

• pozna poglądy etyczne Epikura i jego wpływ na kształtowanie się hedonistycznej postawy

• przenalizuje, dlaczego poglądy epikurejczyków na budowę świata opierają się na światopoglądzie materialistycznym;

• dowie się, dlaczego filozofia helleńska otrzymała miano filozofii życia.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• odwrócona klasa;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• rozmowa kierowana;

• mapa myśli;

• esej filozoficzny;

• prezentacja TED.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Słownik filozoficzny: filozofia hellenistyczna – epikureizm” z zaleceniem przeczytania jego treści przed lekcją. Wybrany uczeń przygotowuje kolaż lub mem, będący ilustracją lub komentarzem do e‑materiału. Uczeń powinien umieć uzasadnić swoją interpretację.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie. Na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla temat lekcji, następnie omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Ochotnicy przedstawiają swoje memy lub kolaże sporządzone jako przygotowanie do lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Mapa myśli”. Odczytanie polecenia do multimedium: Na podstawie mapy przedstaw w hasłach poglądy Epikura. Możesz też poszukać cytatów i je wykorzystać. Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

3. Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z wykładem dr. Mazura. Następnie wykonują ćwiczenie nr 1: dopasowują techniki do odpowiednich szkół filozoficznych.

4. Nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie prezentacji wytłumaczyli własnymi słowami, dlaczego nauki Epikura możemy nazwać filozofią życia.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają poglądami, dzielą się tym, czego się nauczyli.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?

Praca domowa:

1. Napisz esej, w którym odniesiesz się do słów Epikura: Staraj się oswoić z myślą, że śmierć jest dla nas niczym, albowiem wszelkie dobro i zło wiąże się z czuciem; a śmierć jest niczym innym jak właśnie całkowitym pozbawieniem czucia.

Materiały pomocnicze:

• Henel Ł., Lekcja filozofii. Od Sokratesa do Heideggera..., Kraków 2009.

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 1, Warszawa 2005.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.