Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Słownik filozoficzny: syjonizm

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna historię syjonizmu i postaci jego ideologów;

• analizuje społeczno‑historyczny kontekst pojawienia się syjonizmu jako ruchu politycznego;

• charakteryzuje stanowisko Martina Bubera na temat syjonizmu rozumianego jako przejaw żydowskiego humanizmu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Słownik filozoficzny: syjonizm”. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcjach: Wprowadzenie, Przeczytaj oraz Prezentacja. Wykonują polecenie w sekcji Przeczytaj.

2. Uwaga, ze względu na obszerność materiału zaleca się selekcję treści potrzebnych do przeprowadzenia lekcji.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie. Na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla temat lekcji, następnie omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza ich odpowiedzi na pytania w sekcji „Przeczytaj”. Czyta na głos wybrane z nich. Następnie na podstawie odpowiedzi uczniów inicjuje dyskusję, zadając pytanie: Do jakiej religijnej tradycji odwoływała się ideologia syjonizmu? Co wiesz na jej temat?

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium nr 1. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każda z nich ma za zadanie przygotować prezentacje na podstawie wydzielonych części materiału w sekcji „Prezentacja multimedialna”. Zespoły pracują według ustalonego porządku:
   – grupa 1: twórcy syjonizmu;
   – grupa 2: doktryny;
   – grupa 3: oponenci.
   Uczniowie przygotowują krótkie wystąpienia zawierające syntezę treści przydzielonej części multimedium oraz odpowiedzi na polecenia. Po wyznaczonym czasie zespoły prezentują efekty swojej pracy.Wspólne omówienie treści z sekcji Przeczytaj i Prezentacja. Nauczyciel prowadzi z uczniami rozmowę nauczającą, prowokując pytania i naprowadzając uczniów na odpowiedzi. Sprawdza, czy materiał został dobrze zrozumiany. Zadaje uczniom pytania:
   – Dlaczego według syjonistów kształtowanie się tożsamości narodowej było zależne od powrotu do Izraela?
   – Dlaczego poglądy oponentów syjonizmu często bywały określane jako antysemickie?

2. Praca z multimedium nr 2. Nauczyciel wyświetla multimedium z sekcji „Audiobook”. Tym razem uczniowie pracują w parach, przygotowując odpowiedzi na pytania:
   – Jakie nadzieje Martin Buber pokładał w syjonizmie? Czy syjonizm spełnił jego oczekiwania?
   – jakie były założenia filozofii Martina Bubera?
   – Jaka była rola dialogu z Bogiem i innym człowiekiem w konstytuowaniu się tożsamości człowieka według Martina Bubera? (Uzupełnij). Po wyznaczonym czasie pary łączą się w czwórki i wspólnie omawiają swoje odpowiedzi, uzupełniając zawarte w nich wnioski i wiadomości. Nauczyciel pilnuje porządku pracy, pełni rolę doradcy i udziela uczniom informacji zwrotnej.

3. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia 1 i 2 w sekcji „Audiobook”.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie indywidualnie przygotowują propozycje rozwinięcia mapy myśli w sekcji „Audiobook”. Porównują swoje propozycje z wersją przygotowaną przed lekcją, dokonując autoewaluacji.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Napisz esej, który byłby rozwinięciem następującej myśli Bubera: Kto chce rozmawiać z Bogiem, nie rozmawiając z człowiekiem – tego słowo błądzi

Materiały pomocnicze:

1. Buber Martin, Ja i Ty: wybór pism filozoficznych, Warszawa, 1992

2. Gadacz Tadeusz, Historia filozofii XX wieku: nurty, T. 2: Neokantyzm, filozofia egzystencji, filozofia dialogu, Kraków 2009.

3. Surzyn Jacek, Antysemityzm, emancypacja, syjonizm, Katowice 2014.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.