Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Z więzienia do więzienia. Portret emigrantów w dramacie Sławomira Mrożka
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
bierze udział w dyskusji dotyczącej emigracji oraz trudności z tym związanych;
omawia motto Emigrantów;
analizuje środki stylistyczne dostępne we wskazanych fragmentach utworu;
charakteryzuje warunki życia bohaterów Emigrantów.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczenia przedmiotowe;
z użyciem komputera;
dyskusja;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/ tablica, pisak/ kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Chętne osoby zapoznają się z przedstawieniem teatralnym Emigranci w reż. Kazimierz Kutza.
Wszyscy uczniowie zapoznają się z fragmentami Emigrantów Sławomira Mrożka zamieszczonymi w sekcji „Sprawdź się”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Mapa myśli. Nauczyciel zapisuje na tablicy słowo EMIGRACJA. Uczniowie na dużym arkuszu papieru tworzą mapę myśli związaną z tym pojęciem. Umieszczają na niej synonimy tego słowa, wszystkie skojarzenia, tytuły utworów literackich, ozdabiają materiał. Prezentują wyniki swojej pracy (np. w formie planszy na ścianie).
Faza realizacyjna:
Chętne osoby, które obejrzały w domu spektakl, opowiadają o swoich wrażeniach na forum klasy. Następnie uczniowie dyskutują, co oznacza zapisane w temacie lekcji określenie: z więzienia do więzienia.
Zapoznają się również z wiadomościami z sekcji „Przeczytaj”, aby poznać genezę utworu.Uczniowie rozpoczynają dyskusję na temat: Jakie trudności przeżywa człowiek na emigracji? Odnoszą to do obecnej sytuacji współczesnych emigrantów. Następnie odsłuchują audiobook i kończą dyskusję, stosując argumenty na podstawie nagrania.
Uczniowie dobierają się w pary. Wyjaśniają, dlaczego fragment wiersza Norwida stał się mottem Emigrantów.
Faza podsumowująca:
Uczniowie w fazie podsumowującej pracują w parach lub kilkuosobowych grupach. Nauczyciel wspiera pracę uczniów z ćwiczeniami. Zadaniem uczestników zajęć jest analiza środków stylistycznych i omówienie paradoksu we fragmentach Emigrantów, wyjaśnienie symbolicznego sensu zakończenia, omówienie typów wolności o scharakteryzowanie warunków życia bohaterów.
Praca domowa:
Wyjaśnij symboliczny sens wykorzystania jako rekwizytu Psa Pluto.
Materiały pomocnicze:
Małgorzata Niemczyńska, Mrożek. Striptiz neurotyka, Warszawa 2013.
Elżbieta Sidoruk, Być „w samym środku świata”. Metaforyka przestrzenna w „Monizie Clavier” Sławomira Mrożka, [w:] Geografia i metafory, red. E. Konończuk, E. Nofikow, E. Sidoruk, Białystok 2014.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.