Sprawdź się
Przeczytaj fragment didaskaliów otwierających dramat Emigranci i na jego podstawie scharakteryzuj warunki życia bohaterów, wpisując do tabeli odpowiednie przymiotniki. Każdego przymiotnika użyj raz.
Zapoznaj się z fragmentem didaskaliów otwierających dramat Emigranci i na jego podstawie scharakteryzuj warunki życia bohaterów, wpisując do tabeli odpowiednie przymiotniki. Każdego przymiotnika użyj raz.
EmigranciŚciany szare i brudne, z zaciekami. Niski sufit. […] Nie ma okien.
Wzdłuż ścian po lewej i prawej stronie […] dwa żelazne łóżka. Nad łóżkiem po lewej stronie wisi na gwoździu płaszcz i jeden drewniany wieszak na ubranie. Przy ścianie środkowej […] staroświecki zlew […] pokryty pożółkłą, popękaną emalią, rura zardzewiała. Nad zlewem mosiężny kurek. Nad kurkiem prymitywna półka, na półce dwa komplety przyborów do golenia, jeden tandetny, drugi w lepszym gatunku. […] Na środku sceny […] stół nakryty gazetami. Na stole dwa brudne talerze, dwie łyżki, dwa białe kubki plastikowe, dwie otwarte puszki po konserwach, jedna butelka po piwie oraz pudełko z herbatą w torebkach.
Wyjaśnij, jaką funkcję pełni osadzenie akcji Emigrantów w czasie nocy sylwestrowej.
We fragmencie Emigrantów znajdź trzy środki artystyczne zastosowane do opisu sytuacji bohaterów. Podaj ich nazwy, przykłady oraz wyjaśnij ich funkcję.
EmigranciAA – […] Żyjemy tu jak dwie bakterie we wnętrzu jakiegoś organizmu. Dwa obce ciała. Pasożyty albo coś jeszcze gorszego. Bo może my jesteśmy jak jakieś dwie bakterie chorobotwórcze? Czynniki rozkładu w zdrowym organizmie. Prątki, laseczki Kocha, wirusy, gonokoki? Ja - gonokok, ja, który uważałem się zawsze za drogocenną komórkę najwyżej rozwiniętej, mózgowej substancji.
Brytyjski filozof Isaiah Berlin wyróżnił dwa rodzaje wolności: 1) negatywną, czyli wolność od cudzych ingerencji w życie jednostki, od narzucania jej celów i sposobu postępowania, 2) pozytywną, czyli wolność do decydowania o samym sobie, do wybierania własnych celów i postępowania [Isaiah Berlin, Dwie koncepcje wolności, [w:] tegoż, Cztery eseje o wolności, przeł. D. Grinberg, Warszawa 1994, s. 193, 197.]. Ustal, na czym polegała dla XX i AA wolność negatywna, a na czym wolność pozytywna, które miała im zapewnić emigracja. Wpisz do tabeli po dwa przykłady obu typów wolności.
Na podstawie fragmentu Emigrantów wyjaśnij, na czym polega paradoks sytuacji AA.
EmigranciAA – […] Postanowiłem napisać książkę o człowieku w stanie czystym, czyli o niewolniku, czyli o sobie, dzieło mojego życia, jedyne w swoim rodzaju, pierwsze na świecie. Kał i łupiny oraz inne śmieci, którymi zasłane było wnętrze mojej klatki, zalśniły nagle jak brylanty. Ile bogactwa! Powiedziałem sobie: nie mamy nic, ale mamy niewolnictwo. Ono jest naszym skarbem. Cóż inni wiedzą na ten temat? Ci, tutaj? Napisali już wszystko […], ale o najważniejszym nie wiedzą nic. Cała literatura o niewolnictwie jest albo fałszywa, albo od rzeczy. Pisana albo przez misjonarzy, albo przez wyzwoleńców, albo w najlepszym wypadku przez niewolników tęskniących do wolności, czyli już nie całkiem niewolników. Co oni wiedzą o radościach i smutkach niewolnika, o niewolniczych misteriach, wierzeniach i obyczajach. […] Nic nie wiedzą, a ja wiem wszystko. I o tym wszystkim postanowiłem napisać.
XX – I napisałeś?
AA – Nie.
XX – Dlaczego?
AA – Bo się bałem. […] zaś żeby napisać, musiałem się nie bać. Więc żeby się nie bać, uciekłem. […] Żeby wykorzystać moją jedyną szansę – utraciłem ją. Uciekłszy, przestałem być niewolnikiem. Rozrzedziłem się, rozpłynąłem w wolności. Straciłem mój temat […].
Napisz w 5–7 punktach plan drugiego aktu Emigrantów. W pierwszym punkcie określ miejsce pobytu każdego z bohaterów, a w kolejnych – ich dalsze decyzje życiowe w kwestiach, które omówili w swojej rozmowie. Zadbaj o spójność twojego planu z wiedzą o XX i AA wynikającą z tekstu Mrożka.
Wyjaśnij symboliczny sens zakończenia Emigrantów.
EmigranciRozlega się potężne chrapanie XX. AA odwraca się twarzą do ściany. Po chwili z chrapaniem miesza się inny dźwięk, szloch najpierw cichy, a potem coraz głośniejszy, rozdzierający.
Wyjaśnij symboliczny sens wykorzystania jako rekwizytu Psa Pluto.