Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Sz. Małecki, Krzysztof Błaszczak

Temat: Jakim reakcjom ulegają ponadtlenki i gdzie je wykorzystać?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowym i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

1) opisuje właściwości substancji i wyjaśnia przebieg procesów chemicznych;

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne;

4) wskazuje na związek między właściwościami substancji a ich budową chemiczną.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje budowę podtlenków;

• analizuje reakcję dysproporcjonowania ponadtlenków w oparciu o równanie;

• opisuje, jakie zastosowania znajdują ponadtlenki;

• pisze równania reakcji, jakim ulegają ponadtlenki.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• dyskusja dydaktyczna;

• dywanik pomysłów;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• film edukacyjny;

• technika gadająca ściana;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca zbiorowa;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu/smartfony, tablety;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica i kreda, pisak.

• aplikacja Kahoot!/Quizizz;

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla okładkę e‑materiału. Następnie zadaje uczniom pytanie: czy zastanawialiście się kiedyś, jak można uzupełnić ubywający w czasie oddychania w łodziach podwodnych tlen?

2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Pogadanka wokół zastosowań ponadtlenków.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy:

• I grupa – co to są ozonki i jak powstają;

• II grupa co to są nadtlenki i gdzie są stosowane;

• III grupa – co to są ponadtlenki i gdzie występują. Nauczyciel rozdaje grupom arkusze papieru A3, mazaki i monitoruje przebieg pracy. Po wyznaczonym czasie, chętni uczniowie z poszczególnych grup prezentują efekty pracy na forum klasy.

2. Chętni lub wskazani uczniowie zapisują na tablicy równania reakcji, jakim ulegają ponadtlenki. Pozostali weryfikują poprawność merytoryczną zapisów na tablicy oraz zapisują równania w zeszytach.

3. Uczniowie analizują treści w e‑materiale i wyszukują właściwości ponadtlenków, po czym chętne lub wskazane osoby podają wlaściwości na forum klasy.

4. Dywanik pomysłów. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, wyjaśnia metodę pracy, rozdaje arkusze papieru A3, samoprzylepne kolorowe karteczki, mazaki. Zadaniem uczniów jest wygenerowanie pomysłów do pytania „Jakie zastosowania mają ponadtlenki?”. Uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Pomysły z pojedynczymi zastosowaniami zapisują na samoprzylepnych karteczkach, z których tworzą dywanik na arkuszu A3. Po wyznaczonym czasie, prezenterzy poszczególnych grup umieszczają „dywaniki pomysłów” w widocznym miejscu i prezentują efekty pracy swoich grup z zastosowaniem techniki gadająca ściana.

5. Uczniowie w parach sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie sprawdzają swoją wiedzę nawzajem zadając zadając sobie pytania: Co to są ponadtlenki? Na czym polega reakcja dysproporcjonowania ponadtlenków? Jakie właściwości mają ponadtlenki? Gdzie mają zastosowania ponadtlenki?  Jakie znane są w stanie wolnym ponadtlenki?                                                        Nauczyciel może przygotować quiz i wykorzystać aplikację Kahoot! lub Quizizz, z zastosowaniem smartfonów/tabletów.

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/lam sobie, że..

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłam/łem...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film edukacyjny może być wykorzystany w trakcie lekcji. Pomoże również utrwalić zdobytą wiedzę uczniom podczas przygotowywania się do lekcji. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą medium wykorzystać do uzupełnienia swoich luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Co to są ponadtlenki?

• Na czym polega reakcja dysproporcjonowania ponadtlenków?

• Jakie właściwości mają ponadtlenki?

• Gdzie mają zastosowania ponadtlenki?

• Które metale tworzą ponadtlenki?

2. Nauczyciel przygotowuje:

• arkusze A3, mazaki, masa wielokrotnego użytku, samoprzylepne kolorowe karteczki.