Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Warszawa w oczach Prusa – felietonisty
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
przeanalizuje problemy, jakie porusza w swoich felietonach Bolesław Prus;
wskaże środki stylistyczne użyte w felietonach Prusa i określi ich funkcję;
uzasadni aktualność i celowość felietonistyki Prusa, odnosząc się do realiów drugiej połowy XIX wieku.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
WebQuest.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Na dwa tygodnie przed planowaną lekcją nauczyciel zapowiada, że klasa będzie pracowała metodą WebQuestu. Przedstawia uczniom temat przyszłych zajęć: Warszawa w oczach Prusa – felietonisty. Dzieli klasę na zespoły i przydziela im tematy prezentacji do przygotowania:
– Najważniejsze poglądy Prusa - felietonisty.
– Warszawa w oczach Prusa - codzienność stolicy.
– Warszawa na fotografii i w felietonach Prusa.
Nauczyciel informuje uczniów, że zespoły powinny podzielić się obowiązkami tak, żeby każdy uczestnik zajęć miał swoje zadanie. Jako źródła wskazuje materiał: Warszawa w oczach Prusa – felietonisty, inne materiały na portalu epodreczniki.pl, zbiory cyfrowe: Polona, Ninateka, Filmoteka Narodowa oraz inne portale gromadzące sprawdzone i opracowane zgodnie ze standardami treści. Uczniowie powinni skupić się na źródłach internetowych, ponieważ na tym polega metoda WebQuestu.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając
lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami w sekcji „Wprowadzenie” i „Przeczytaj”.
Faza realizacyjna:
Zespoły przystępują do prezentacji efektów pracy. Grupy kolejno przedstawiają swoje tematy. Należy narzucić limit czasowy dla pojedynczej prezentacji tak,
by każdy zespół miał okazję zaprezentować swój temat. Po zakończonej prezentacji każdej grupy wybrana lub chętna osoba wskazuje mocne i słabe strony wystąpienia.Dyskusja. Nauczyciel zapowiada, że tematem dyskusji aktualność i celowość felietonistyki Prusa w odniesieniu się do realiów drugiej połowy XIX wieku. Nauczyciel dba o to, by dyskusja przebiegała w przyjaznej atmosferze.
Uczniowie w parach zapoznają się z galerią zdjęć i wyjaśniają, na czym polegały kontrasty w Warszawie czasów Bolesława Prusa oraz w jaki sposób reagował
na to pisarz.Prowadzący zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia – od najprostszych do najtrudniejszych. Każdy z uczniów robi
to samodzielnie. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a reszta klasy wspólnie ustosunkowuje się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Zadaje również pytania podsumowujące i prosi wybranych uczniów o odpowiedzi.
Praca domowa:
Na podstawie galerii zdjęć podaj i krótko scharakteryzuj trzy aspekty Warszawy, które ukazuje Bolesław Prus w swoich felietonach, a następnie zdecyduj,
jaki stosunek do miasta ma autor.
Materiały pomocnicze:
https://dzieje.pl/rozmaitosci/warszawa-z-lalki-100-lat-po-smierci-boleslawa-prusa
Anna Małgorzata Pycka, Przekraczanie granic w dyskursie publicystycznym Bolesława Prusa, [w:] „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej”, 2012 (XVIII).
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”
do podsumowania lekcji.