Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Orientacje polityczne Polaków przed rokiem 1914 i stosunek zaborców do sprawy polskiej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia stanowiska głównych polskich ugrupowań politycznych w stosunku do zaborców, w przeddzień wybuchu I wojny światowej.

• charakteryzuje stosunek zaborców do sprawy polskiej i zmianę podejścia w miarę upływu czasu (i wojennych zmagań);

• wyjaśnia, jak Polacy skorzystali na konflikcie światowym;

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia planowany przebieg zajęć.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? Będą to obowiązujące ich kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”. Indywidualnie zapisują pięć najważniejszych ich zdaniem kwestii poruszanych w tekście. Następnie w parach porównują swoje wybory. Nauczyciel prosi wybrane pary o podsumowanie swojej pracy.

2. Praca z pierwszym multimiedium („Film”). Nauczyciel poleca, aby uczniowie wynotowywali podczas emisji nagrania najważniejsze ich zdaniem informacje. Po odtworzeniu filmu poleca, aby jedna osoba przeczytała treść polecenia nr 2 „Wyjaśnij, czym było rozwiązanie trialistyczne odnoszące się do ziem polskich pod austriackim zaborem”. Uczniowie wykonują polecenie, pracując wciąż w parach. Wybrana dwójka uczniowska przedstawia propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej.

3. Nauczyciel, nawiązując do polecenia 3, prosi wybraną osobę 9albo ochotnika), aby przedstawiła koncepcje odrodzenia Polski przygotowywane przez różne ugrupowania polityczne”. W razie konieczności koryguje wypowiedź lub uzupełnia ją.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie dobierają się w 4‑osobowe grupy i wykonują ćwiczenia 1 i 2 z seckji „Schemat + Sprawdź się” wyświetlone przez nauczyciela na tablicy. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi. Wspólne omówienie odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Jako podsumowanie lekcji „Orientacje polityczne Polaków przed rokiem 1914 i stosunek zaborców do sprawy polskiej” nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio: Przypomniałam/Przypomniałem sobie, że... Co było dla mnie łatwe... Czego się nauczyłam/nauczyłem... Co sprawiało mi trudność...

2. Na zakończenie nauczyciel omawia przebieg zajęć, dokonuje oceny pracy uczniowskich grup.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się ze schematem z sekcji „Schemat + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do niego polecenia.

Materiały pomocnicze:

E. Czapiewski, J. Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją filmem oraz schematem, aby przygotować się do późniejszej pracy.