Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: DNA jako nośnik informacji genetycznej

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne:

• Przedstawisz przebieg doświadczeń i zinterpretujesz wyniki badań Griffitha, Avery’ego oraz Hersheya i Chase.

• Określisz, w jaki sposób badania te przyczyniły się do odkrycia, jaki związek jest nośnikiem informacji genetycznej w komórce.

• Sformułujesz wnioski z doświadczeń Griffitha, Avery’ego oraz Hersheya i Chase.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• ćwiczenia interaktywne;

• film;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „DNA jako nośnik informacji genetycznej”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”, a następnie rozwiązanie ćwiczenia nr 2 zawartego w sekcji „Sprawdź się”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat i cele lekcji zawarte w sekcji „Wprowadzenie”.

2. Wprowadzenie do tematu. Uczniowie formułują pytania dotyczące tematu zajęć, na które odpowiedzą w trakcie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem i multimedium. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Zadaniem każdego zespołu jest przygotowanie na podstawie filmu krótkiej prezentacji na przydzielony temat:
   – grupa I – doświadczenie Griffitha;
   – grupa II – doświadczenie Avery’ego;
   – grupa III – doświadczenie Hersheya i Chase.
   Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium (film). Następnie uczniowie przygotowują prezentację – powinna mieć formę mapy myśli, którą uczniowie omawiają na forum. Nauczyciel ocenia poprawność każdej prezentacji, uzupełnia brakujące informacje.

2. Nauczyciel czyta polecenie nr 2 („Na podstawie informacji zawartych w filmie wyjaśnij, na czym polega proces transformacji bakterii”) i prosi uczniów, aby wykonali je indywidualnie. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie analizują schemat z sekcji „Sprawdź się”, który przedstawia przebieg eksperymentu wykonanego przez Fredericka Griffitha w 1928 r. Następnie w parach wykonują odnoszące się do schematu ćwiczenia nr 7 i 8.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie odpowiadają na pytania sformułowane we wstępnej fazie lekcji.

2. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 6 (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: tworzą trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

3. Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 3 do 5 z sekcji „Sprawdź się” oraz polecenie 4 z sekcji „Film”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

• Nauczyciel może wykorzystać film do podsumowania lekcji.