Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: historia

Temat: Umarł król, niech żyje lud. Proklamowanie Republiki Francuskiej i wojna z wrogami ojczyzny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

XXV. Rewolucje XVIII w. 

Uczeń:

1) ocenia rolę przywódców rewolucji amerykańskiej i francuskiej;

2) charakteryzuje etapy rewolucji francuskiej i wyjaśnia specyfikę okresu jakobińskiego;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego doszło do najsłynniejszego królobójstwa w historii;

• sprawdza, w których przypadkach władze rewolucyjne dopuszczały rozwody;

• odkrywa, w jakich okolicznościach powstał współczesny hymn narodowy Francji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem e‑materiału,

• mapa myśli,

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w grupach,

• praca w parach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia cele lekcji i temat.

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli sobie, co już wiedzą o rewolucji wywołanej we Francji i o ugrupowaniach, które miały swoje programy. Uczniowie tworzą mapę myśli. Jeśli zaistnieje konieczność, nauczyciel weryfikuje odpowiedzi uczniów i udziela informacji zwrotnej.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup i prosi o zapoznanie się z treścią e‑materiału, tekstami źródłowymi oraz z mapą interaktywną. Każda grupa wybiera sobie lidera, który będzie odpowiedzialny za prezentację pracy wykonanej podczas lekcji.

2. Poszczególne grupy otrzymują karty z treścią dotyczącą tego, jaki zakres materiału muszą opracować:

• Grupa 1 – Jakie ugrupowania wygrały w wyborach do Zgromadzenia Prawodawczego (Legislatywy) i kogo reprezentowały.

• Grupa 2 – W jaki sposób chciano stłumić rewolucję i kto zagrzewał do wojny.

• Grupa 3 – Co spowodowało, że społeczeństwo wyszło na ulicę i pokazało swój gniew.

• Grupa 4 – Wyjaśnij, dlaczego Ludwik XVI został obalony i stracony.

• Grupa 5 – Przedstaw miejsca związane z rewolucją we Francji i krótko opisz, dlaczego właśnie o nich mówimy.

3. Po wyznaczonym czasie grupy prezentują swoje zadania. Nauczyciel – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

4. Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby w parach wykonali ćwiczenia 6, 7 i 8. Wyznacza pary, które przedstawiają swoje odpowiedzi. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Po omówieniu wszystkich wskazanych ćwiczeń oraz prezentacji grup uczniowie dzielą się swoimi wrażeniami, uwagami z lekcji – dyskutują. Nauczyciel również podsumowuje wystąpienia uczniów.

2. Uczniowie dokonują samooceny i oceny pracy kolegów na lekcji.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia.

2. Na podstawie własnej wiedzy i dodatkowych źródeł opisz, w jakich okolicznościach powstał współczesny hymn narodowy Francji.

Materiały pomocnicze:

Baszkiewicz J., Ludwik XVI, Wrocław 1983.

Baszkiewicz J., Historia Francji, Wrocław 1999.

Baszkiewicz J., Meller S., Rewolucja francuska 1789‑1794: społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1983.

Chwalba A., Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2012.

Gaxotte P., Rewolucja francuska, Gdańsk 2001.

Ojczyzna w niebezpieczeństwie, [w:] Historia powszechna. Czasy nowożytne 1640–1870. Wybór tekstów źródłowych, cz. 1, red. B. Krauze, Warszawa 1951.

Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997.

Ludwik XVI do Fryderyka Wilhelma II, 3 grudnia 1791 r.*, [w:] *Teksty źródłowe do nauki historii w szkole średniej. Okres Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1789–1799), oprac. A.M. Skałkowski, Kraków 1923.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Chętni uczniowie mogą przygotować na podstawie mapy interaktywnej prezentację multimedialną, która będzie służyć jako dodatkowy materiał do prowadzenia lekcji – propozycja lekcji odwróconej.