Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Współczesność – powtórzenie wiadomości cz. 3
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe.
Cele operacyjne. Uczeń:
wymieni najważniejsze postacie polskiej literatury współczesnej i poda przykłady ich dzieł;
scharakteryzuje prozę i poezję powojenną;
wyjaśni, w jaki sposób doświadczenie totalitaryzmu kształtowało współczesną poetykę;
przeanalizuje sposób diagnozowania rzeczywistości, typowy dla polskiego dramatu współczesnego.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem e‑podręcznika;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
mapa myśli;
oś czasu.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
e‑podręcznik;
tablica interaktywna lub rzutnik;
komputery z dostępem do internetu dla uczniów.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i prosi o zapoznanie się z biografiami pisarzy.
- Gr. 1 - Tadeusz Borowski,
- Gr. 2 - Gustaw Herling‑Grudziński,
- Gr. 3 - Krzysztof Kamil Baczyński,
- Gr. 4 - Czesław Miłosz,
- Gr. 5 - Tadeusz Różewicz,
- Gr. 6 - Miron Białoszewski,
- Gr. 7 - Zbigniew Herbert,
- Gr. 8 - Wisława Szymborska,
- Gr. 9 - Stanisław Barańczak,
- Gr. 10 - Sławomir Mrożek,
- Gr. 11 - Hanna Krall.
Młodzież korzysta w tym celu z wybranych przez siebie źródeł.
Grupy przygotowują na dużych arkuszach papieru osie czasu prezentujące najważniejsze daty oraz dzieła danej osoby.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej albo przy użyciu rzutnika temat lekcji. Następnie wprowadza w niego uczniów, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólne omówienie celów lekcji.
Nauczyciel prosi uczniów o powieszenie w widocznym miejscu w klasie wszystkich prac przygotowanych w domu. Chętne osoby omawiają informacje z osi czasu.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z sekcją „Przeczytaj”. Po zapoznaniu się z informacjami tworzą w parach mapy myśli związane z tematem.
Uczniowie zapoznają się z galerią interaktywną zawierającą wiersze polskich poetów współczesnych i ich omówienia. Wskazują poetów, którzy doświadczyli wojny i wyjaśniają, jak to zdarzenie wpłynęło na ich życie i twórczość.
Następnie wybierają wiersz, który odwołuje się do nowomowy. Wyjaśniają, w jaki sposób i w jakim celu zastosowano ten rodzaj języka.Uczestnicy zajęć uzupełniają mapę myśli o cechy twórczości Hanny Krall.
Faza podsumowująca:
Uczniowie wskazują „poetę codzienności” i wyjaśniają, na czym polega poezja tego autora. Wykonują również ćwiczenia z sekcji „Mapa myśli”.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Zapoznaj się z mapami myśli. Wybierz dwóch autorów spośród podanych i rozwiń analizę cech ich twórczości. Dodaj przykłady oraz cytaty, aby zilustrować poszczególne cechy.
Materiały pomocnicze:
P. Czapliński, P. Śliwiński, Literatura polska 1976–1998, Kraków 1999.
Literatura współczesna w edukacji polonistycznej, t.1: Analizy i reinterpretacje, red. Elżbieta Mazur, Rzeszów 2017.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.