Dla nauczyciela
Autor: Piotr Obolewicz
Przedmiot: Język polski
Temat: Motywy literackie: przyjaźń
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
porządkuje wiadomości związane z realizacją motywu przyjaźni w literaturze,
wyjaśnia rolę motywu przyjaźni w literaturze różnych epok,
redaguje wypowiedź pisemną na temat przyjaźni jako motywu w literaturze i sztuce.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
pogadanka heurystyczna.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Motywy literackie: przyjaźń”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Mapa myśli” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i rozwiązywać zadania.
Faza wprowadzająca:
Wyświetlenie na tablicy treści zawartych w sekcji „Wprowadzenie”. Przybliżenie przez nauczyciela tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.
Dyskusja. Nauczyciel odczytuje cytat znajdujący się we wprowadzeniu do e‑materiału wyświetlonego na tablicy: „Miłość to dwie dusze w jednym ciele, przyjaźń – to jedna dusza w dwóch ciałach”. Prosi uczniów, aby w parach rozpoczęli wstępną dyskusję nad interpretacją tych słów. Uczniowie dzielą się swoimi refleksjami na forum, a wybrana osoba zapisuje najważniejsze spostrzeżenia i wnioski z dyskusji na tablicy.
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium zawarte w sekcji „Mapa myśli”. Uczniowie odczytują polecenie: Zapoznaj się z treścią map myśli. Uzupełnij je o własne przykłady realizacji motywu przyjaźni i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
Wybrana przez nauczyciela osoba odczytuje polecenie 2 z multimedium: Wybierz jeden ze sposobów realizacji motywu przyjaźni w literaturze przedstawiony w pierwszej mapie myśli. Uzupełnij go kontekstami z innych dziedzin sztuki przywołanymi w drugiej mapie myśli lub własnymi propozycjami.
Uczniowie opracowują odpowiedzi w parach, później porównują je z pracami innych zespołów.Polecenia i ćwiczenia związane z audiobookiem uczniowie wykonują indywidualnie (ćwiczenie 1 oraz polecenie 2). Po upływie ustalonego czasu kilka osób przedstawia swoje propozycje odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Faza podsumowująca:
Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.
Praca domowa:
Odwołując się do wybranej lektury obowiązkowej, lektury własnej oraz wybranych kontekstów, sformułuj wypowiedź pisemną, której mottem będzie cytat z Tadeusza Kotarbińskiego: „Miłość to dwie dusze w jednym ciele, przyjaźń – to jedna dusza w dwóch ciałach”.
Materiały pomocnicze:
Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.
Wojciech Strokowski, Polonista polimedialny, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.
Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 2021.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej na temat innych motywów literackich.