Autor: Piotr Obolewicz

Temat: Motywy literackie: przyjaźń

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• porządkuje wiadomości związane z realizacją motywu przyjaźni w literaturze,

• wyjaśnia rolę motywu przyjaźni w literaturze różnych epok,

• redaguje wypowiedź pisemną na temat przyjaźni jako motywu w literaturze i sztuce.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• pogadanka heurystyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Motywy literackie: przyjaźń”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Mapa myśli” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i rozwiązywać zadania.

Faza wprowadzająca:

1. Wyświetlenie na tablicy treści zawartych w sekcji „Wprowadzenie”. Przybliżenie przez nauczyciela tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.

2. Dyskusja. Nauczyciel odczytuje cytat znajdujący się we wprowadzeniu do e‑materiału wyświetlonego na tablicy: „Miłość to dwie dusze w jednym ciele, przyjaźń – to jedna dusza w dwóch ciałach”. Prosi uczniów, aby w parach rozpoczęli wstępną dyskusję nad interpretacją tych słów. Uczniowie dzielą się swoimi refleksjami na forum, a wybrana osoba zapisuje najważniejsze spostrzeżenia i wnioski z dyskusji na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium zawarte w sekcji „Mapa myśli”. Uczniowie odczytują polecenie: Zapoznaj się z treścią map myśli. Uzupełnij je o własne przykłady realizacji motywu przyjaźni i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

2. Wybrana przez nauczyciela osoba odczytuje polecenie 2 z multimedium: Wybierz jeden ze sposobów realizacji motywu przyjaźni w literaturze przedstawiony w pierwszej mapie myśli. Uzupełnij go kontekstami z innych dziedzin sztuki przywołanymi w drugiej mapie myśli lub własnymi propozycjami.
   Uczniowie opracowują odpowiedzi w parach, później porównują je z pracami innych zespołów.

3. Polecenia i ćwiczenia związane z audiobookiem uczniowie wykonują indywidualnie (ćwiczenie 1 oraz polecenie 2). Po upływie ustalonego czasu kilka osób przedstawia swoje propozycje odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

Praca domowa:

1. Odwołując się do wybranej lektury obowiązkowej, lektury własnej oraz wybranych kontekstów, sformułuj wypowiedź pisemną, której mottem będzie cytat z Tadeusza Kotarbińskiego: „Miłość to dwie dusze w jednym ciele, przyjaźń – to jedna dusza w dwóch ciałach”.

Materiały pomocnicze:

• Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.

• Wojciech Strokowski, Polonista polimedialny, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.

• Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 2021.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej na temat innych motywów literackich.