Autor: Maciej Batorski

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Związki zawodowe i organizacje reprezentujące interesy różnych grup społeczno‑zawodowych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

7) charakteryzuje cele i działania związków zawodowych oraz innych organizacji reprezentujących interesy różnych kategorii społeczno‑zawodowych; przedstawia związki zawodowe funkcjonujące współcześnie w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• rozróżnia cele działania związków zawodowych, samorządów zawodowych i stowarzyszeń zawodowych,

• charakteryzuje wybrane organizacje związkowe oraz organizacje reprezentujące interesy różnych kategorii społeczno‑zawodowych działające w Rzeczypospolitej Polskiej,

• porównuje i ocenia skalę działania ruchu związkowego w Polsce i Europie Zachodniej.

Strategie nauczania:

• lekcja odwrócona,

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja za i przeciw,

• dyskusja,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych, linii chronologicznej.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w grupach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Zajęcia przeprowadzane metodą lekcji odwróconej. Podczas jednego z poprzedzających spotkań nauczyciel dzieli klasę na 3‑osobowe grupy. Rozlosowuje wśród nich nazwy wybranych związków zawodowych lub organizacji reprezentujących interesy różnych kategorii społeczno‑zawodowych działające w Rzeczypospolitej Polskiej. Zadaniem grup jest zapoznanie się z blokiem tekstowym i krótkie zaprezentowanie wylosowanej organizacji (informacje zawarte w statucie i na stronie internetowej wybranej organizacji).

Uczniowie przedstawiają następujące zagadnienia:

• nazwa organizacji i jej logo,

• rok założenia i tradycje,

• powiązania omawianej organizacji z innymi zrzeszeniami w kraju i za granicą,

• cele działalności,

• liczba członków,

• liderzy organizacji,

• osiągnięcia organizacji w zakresie inicjatyw ustawodawczych, oddziaływania na opinię publiczną, mobilizację członków do działania i in.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Prezentacje grup i ich omówienie na forum klasy.

2. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia 1–4 z sekcji „Sprawdź się”. Wspólne omówienie odpowiedzi.

3. Praca z multimedium – linia chronologiczna. Uczniowie zapoznają się z informacjami i wykonują dołączone do niego ćwiczenie.

4. Podział klasy na dwie grupy „za” i „przeciw” w dyskusji na temat „Czy jest sens istnienia związków zawodowych oraz innych organizacji reprezentujących interesy różnych kategorii społeczno‑zawodowych (samorządów zawodowych i stowarzyszeń zawodowych)?”. Przed rozpoczęciem dyskusji ustalane są zasady, według których będzie ona prowadzona. Przykładowo – że nie należy przerywać wypowiedzi innych uczestników, trzeba przestrzegać czasu wyznaczonego na wypowiedź itp. Po przygotowaniu się uczniowie dyskutują, przedstawiając na zmianę argumenty za i przeciw. Nauczyciel moderuje dyskusję i tylko on udziela głosu zgłaszającym się chętnym. Po zakończeniu dyskusji chętne/wybrane osoby podsumowują ją.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel inicjuje dyskusję „Dlaczego poziom uzwiązkowienia w Polsce maleje? Dlaczego poziom uzwiązkowienia w Polsce jest dużo niższy niż w krajach Europy Zachodniej i Północnej?”. Uczniowie przedstawiają swoje zdanie w tej sprawie. Chętni/wybrani uczniowie podsumowują dyskusję.

Praca domowa:

Uczniowie rozwiązują ćwiczenia 6–9.

Materiały pomocnicze:

1. Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. 1991, nr 55, poz. 234).

2. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (Dz.U. 2001, nr 5, poz. 42).

3. Ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz.U. 2009, nr 219, poz. 1708).

4. Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U. 2018, poz. 1184, 1467, 1669, 2193; 2019, poz. 730.).

5. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 2001, nr 79, poz. 855).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Linia chronologiczna może być wykorzystana przez uczniów indywidualnie w ramach przygotowania się do lekcji, przed wykonaniem własnej prezentacji lub jako wprowadzenie do zajęć.