Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autorki: Magdalena Filewicz
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Źródła zanieczyszczeń hydrosfery
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II
Podstawa programowa
XIII. Człowiek a środowisko geograficzne – konflikty interesów: wpływ działalności człowieka na atmosferę na przykładzie smogu, inwestycji hydrologicznych na środowisko geograficzne, rolnictwa, górnictwa i turystyki na środowisko geograficzne, transportu na warunki życia i degradację środowiska przyrodniczego, zagospodarowania miast i wsi na krajobraz kulturowy, konflikt interesów człowiek – środowisko, procesy rewitalizacji i działania proekologiczne.
Uczeń:
3) analizuje na przykładach ze świata i Polski wpływ działalnosci rolniczej, w tym płodozmianu i monokultury rolnej, chemizacji i mechanizacji rolnictwa, melioracji i nadmiernego wypasu zwierząt na środowisko przyrodnicze.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne
Uczeń:
określa, jakie znaczenie ma woda dla życia i gospodarki człowieka,
wymienia źródła zanieczyszczeń hydrosfery,
charakteryzuje poszczególne źródła zanieczyszczeń hydrosfery,
określa skutki zanieczyszczenia hydrosfery.
Metody i techniki nauczania: blended learning, dyskusja
Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik
Materiały pomocnicze
Allan J.D., Ekologia wód płynących, tłum. P. Dawidowicz i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Lampert W., Sommer U., Ekologia wód śródlądowych, tłum. J. Pijanowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
Przewoźniak M., Czuchański J.T., Przyrodnicze podstawy gospodarki przestrzennej. Ujęcie proekologiczne, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk–Poznań 2020.
Tuszyńska L., Edukacja ekologiczna dla nauczycieli i studentów, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie, Warszawa 2006.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności wstępne (powitanie, sprawdzenie obecności, sprawdzenie pracy domowej).
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel przedstawia definicję ścieku, omawia źródła ścieków, a także ich podział.
Faza realizacyjna
Uczniowie, korzystając z części „Przeczytaj” e‑materiału, krótko omawiają przyczyny, źródła i rodzaje zanieczyszczeń wód.
Nauczyciel inicjuje dyskusję dotyczącą zanieczyszczeń wód, w której uczniowie określają znaczenie wody dla życia i gospodarki człowieka.
Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Uczniowie, korzystając z e‑materiału oraz dostępnych źródeł informacji, opracowują następujące zagadnienia.
Grupa I. Jakie skutki mogą wywołać zanieczyszczenia wprowadzone do wody?
Grupa II. Jak można podzielić zanieczyszczenia wód?
Grupa III. Jak można zapobiegać zanieczyszczeniu wód?
Po przedstawieniu rezultatów pracy uczniów następuje podsumowująca dyskusja.
Uczniowie zapoznają się z wirtualnym laboratorium. Formułują wnioski dotyczące skutków zanieczyszczeń hydrosfery.
Nauczyciel czuwa nad przebiegiem pracy uczniów, omawia z uczniami efekty ich pracy.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez rozwiązanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale.
Nauczyciel przypomina cele lekcji.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwośći.
Praca domowa
Korzystając z dostępnych źródeł informacji, przeanalizuj stan zanieczyszczenia wód w okolicy miejsca Twojego zamieszkania. Określ, jakie działania można by podjąć, by poprawić sytuację (uczniowie mogą wykorzystać także własne obserwacje, przeanalizować stan wód w konkretnym zbiorniku lub cieku, lub opracować bardziej ogólne analizy dotyczące regionu).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Wirtualne laboratorium może zostać wykorzystane podczas zajęć poświęconych zróżnicowaniu wód na Ziemi i we własnym regionie (zakres podstawowy: IV. 1), problemowi zanieczyszczenia wód morskich (zakres podstawowy: IV. 2) oraz analizie stanu środowiska w Polsce i własnym regionie (zakres podstawowy: XIV. 10).