Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Początki renesansu i humanizmu w Polsce

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje przejawy rozpowszechniania się idei humanistycznych w Polsce;

• przedstawia zmiany w polskim szkolnictwie;

• ocenia wpływy humanistów na jakość życia umysłowego w Polsce.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Początki renesansu i humanizmu w Polsce”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z treściami w sekcji „Przeczytaj” i wykonanie ćwiczenia nr 1 i 2 w sekcji „Sprawdź się”.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem i wykonali zadane ćwiczenie. Jeśli odpowiedzi uczniów bardzo się różnią lub ćwiczenie okazało się trudne, nauczyciel omawia je na forum.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Wskazani przed lekcją uczniowie (lub ochotnicy) prezentują i omawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel oraz inni uczniowie zadają pytania prezentującym, w razie potrzeby uzupełniają ich wypowiedzi.

2. Praca z multimedium („Animacja”). Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem i w parach wykonują polecenie 2: „Wyjaśnij, na czym polega różnica między sceną symultaniczną a poznanym wcześniej teatrem antycznym. Wyjaśnij, dlaczego sceny symultaniczne były popularne w średniowieczu i początkach odrodzenia”. Wybrana osoba z danej dwójki uczniowskiej (wskazanej przez nauczyciela albo zgłaszającej się na ochotnika) proponuje odpowiedź, nauczyciel weryfikuje jej poprawność.

3. W nawiązaniu do multimedium (i polecenia 3) prowadzący zadaje uczniom pytanie: Jak myślicie, jakie znaczenie dla rozwoju teatru renesansowego miał postęp naukowy i techniczny? Wskazany uczeń lub ochotnik udziela odpowiedzi, nauczyciel w razie potrzeby ją koryguje lub dopowiada szczegóły.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli klasę na czteroosobowe grupy. Uczniowie wykonują na czas ćwiczenia 3–6, od najłatwiejszych do najtrudniejszych. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa, a nauczyciel może nagrodzić uczniów ocenami za aktywność.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów. Ocenia również przedstawioną na początku lekcji prezentację uczniowską.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

Dzieje Polski, pod red. J. Topolskiego, Warszawa 1977.

S. Grzybowski, Wielka historia Polski, t. 4, Dzieje Polski i Litwy (1506–1648), Kraków 2000.

S. Łempicki, Renesans i humanizm w Polsce. Materiały do studiów, Kraków 1951.

M. Markiewicz, Historia Polski 1492–1795, Warszawa 2004.

J. Topolski, Polska. Dzieje narodu, państwa i kultury, t. 2, Polska w czasach nowożytnych. Od środkowoeuropejskiej potęgi do utraty niepodległości (1501–1795), Poznań 1999.

J. Ziomek, Historia literatury polskiej. Renesans, Warszawa 1980.

O. Bartel, Jan Łaski, „Mówią Wieki” 5/1960.

R. Jaworski, Polski złoty XVI wiek, „Mówią Wieki” 9/2015.

E. Kowalczyk, Polscy padewczycy, „Mówią Wieki” 8/2012.

A. Sołtan, Kultura umysłowa Warszawy w XVI wieku, „Mówią Wieki” 8/1973.

J. Tazbir, „Włoszczyzna” w Polsce, „Mówią Wieki” 1/1975.

W. Urban, Spojrzenie na kulturę polskiego odrodzenia, „Mówią Wieki” 10/1985.

A. Wyczański, Studia na uniwersytecie krakowskim w I połowie XVI wieku, „Mówią Wieki” 4/1964.

A. Wyrobisz, Kultura mieszczaństwa polskiego złotego i srebrnego wieku, „Mówią Wieki” 5/1975.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z animacją, aby przygotować się do późniejszej pracy.