Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Czy poeta romantyczny powinien zakładać rodzinę? Dramat rodzinny w Nie‑Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zapozna się z pierwszą i drugą częścią dramatu, w których opisano relacje rodzinne Hrabiego Henryka;

• wyjaśni, czym jest dramat rodzinny;

• zdefiniuje pojęcie maksymalizmu estetycznego;

• na przykładzie postawy Męża określi rolę poezji w życiu twórców romantycznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczeń zapoznaje się z pierwszą i drugą częścią dramatu Zygmunta Krasińskiego Nie‑Boska komedia.

2. Uczniowie wyjaśniają również, w jakim sensie Boska komedia Dantego stanowi inspirację dramatu Krasińskiego. Jaki motyw świadczy o podobieństwie?

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji, formułuje cel zajęć oraz kryteria sukcesu. Uczniowie zapoznają się z sekcją „Wprowadzenie” i „Przeczytaj”.

Faza realizacyjna:

1. Dyskusja. Uczniowie odliczają do dwóch, dzieląc się na dwie grupy. Nauczyciel informuje, że będą dyskutować i wykorzystają do tego metodę akwarium. Nauczyciel wyjaśnia zasady dyskusji oraz określa jej czas.
   Czy poeta to człowiek naznaczony przez Boga, czy raczej opętany przez szatana? Błogosławiony czy przeklęty? Jak podzielić świat pasji i powołania oraz obowiązków rodzinnych, by nie kolidowały ze sobą i nie odbierały czegoś najcenniejszego człowiekowi?
   Druga grupa obserwuje i zapisuje swoje spostrzeżenia dotyczące doboru i skuteczności argumentów, przestrzegania zasad i ogólnego przebiegu rozmowy.
   Po upływie wyznaczonego czasu następuje zamiana ról. Na zakończenie wybrane osoby przedstawiają na forum klasy swoje spostrzeżenia.

2. Nauczyciel odtwarza w klasie dwie części filmu na temat motywu rodziny w Nie‑Boskiej komedii.

3. Uczniowie dzielą się na grupy. Zespół pierwszy na podstawie wykładu dra hab. Dariusza Dybka opisuje typ rodziny Hrabiego Henryka oraz formułuje wypowiedź pisemną na temat: Jak na temat małżeństwa wypowiadają się romantycy
   np. Z. Krasiński lub G. Byron?
   Zespół drugi wyjaśnia, jak literaturoznawca dr hab. Dariusz Dybek definiuje pojęcie dramat rodzinny oraz formułuje wypowiedź pisemną na temat: Na czym polega maksymalizm estetyczny głoszony przez romantyków?

4. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia z drugiej sekcji multimedialnej.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

Praca domowa:

1. Wyjaśnij sens poniższego fragmentu na podstawie przeczytanej sceny z cz. 1. i 2. dramatu Nie‑Boska komedia. Swoje wywody poprzyj przykładami cytatów.

   Zygmunt Krasiński Nie‑Boska komedia (przypisy)
   A. Jung podkreśla wagę tej sceny: […] zrozpaczona, porzucona matka błogosławi go przed Bogiem na poetę; ale błogosławieństwo jest męką, ale błogosławieństwo jest przekleństwem, które odtąd jak duch zemsty nawiedza rodzinę i pędzi Męża od upadku do upadku. […] W ten sposób słynne powiedzenie Freiligratha, przez wielu rozumiane fałszywie, że poezja jest przekleństwem – zostało wszechstronnie poetycko umotywowane i przewija się przez całą sztukę. Ponieważ poezja ukazuje się tu istotnie jako życie dla śmierci, choć zarazem jako śmierć za życia.

   Źródło: Zygmunt Krasiński, Nie‑Boska komedia (przypisy), oprac. M. Grabowska, Wrocław 1974, s. 20.

Materiały pomocnicze:

• Zdzisław Libera, Zygmunt Krasiński, Warszawa 1986.

• Zygmunt Krasiński, Nie‑Boska komedia (przypisy), oprac. M. Grabowska, Wrocław 1974.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film 1.” do podsumowania lekcji.