Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Filozofia społeczna

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Zapoznasz się z charakterystyką filozofii społecznej jako dyscypliny filozoficznej.

• Poznasz i ocenisz wybrane koncepcje dotyczące istotnych kwestii filozofii społecznej.

• Dokonasz analizy wybranych pytań z zakresu filozofii społecznej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• charakteryzuje przedmiot filozofii społecznej jako dyscypliny filozoficznej;

• wymienia perspektywy badań w ramach filozofii społecznej;

• wskazuje na problem genezy społeczeństwa jako na jeden z obszarów, którymi zajmuje się filozofia społeczna;

• ocenia wybrane koncepcje dotyczące kwestii podejmowanych przez filozofię społeczną;

• posługuje się terminologią związaną z pojęciami właściwymi dla filozofii społecznej;

• analizuje pytania z zakresu filozofii społecznej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Filozofia społeczna”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 3 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Rozmowa wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu uzytkownika raportu, sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym przed lekcją e‑materiałem i wykonali zadane ćwiczenie. Weryfikacja odpowiedzi uczestników zajęć. Następnie nauczyciel zadaje uczniom pytania o przedmiot filozofii społecznej, jej relację z innymi dziedzinami, jak politologia czy socjologia, a także o właściwe jej perspektywy badawcze (epistemologiczna, metafizyczna, antropologiczna etc.).

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki. Nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną porządkującą ten etap pracy.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel, dzięki funkcjonalności platformy, organizuje rozgrywkę quizową z wykorzystaniem gry w e‑materiale. Uczniowie mogą rozwiązywać zadania inywidualnie, w parach lub w grupach. Ważne jest, by wcześniej demokratycznie ustalić zasady oceniania pracy uczniów z multimedium.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie pracują w parach, rozwiązując ćwiczenia zamknięte z zestawu ćwiczeń w e‑materiale: 1, 2, 4 i 5. Po wyznaczonym czasie następuje weryfikacja odpowiedzi uczniów. Nauczyciel udziela uczestnikom zajęć wskazówek i ocenia ich pracę.

4. Nauczyciel wybiera osobę, która odczytuje na forum treść ostatniego ćwiczenia nr 6. Uczeń, prowadząc na forum analizę problemu, podaje swoją propozycję rozwiązania. Nauczyciel zachęca do dyskusji pozostałych uczniów, jeśli jest to koniecznie, naprowadza na prawidłowe rozwiązanie.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 i 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Kaczocha Włodzimierz, Filozofia społeczna. Wybrane zagadnienia filozoficzno‑teoretyczne oraz empiryczne, Warszawa 2014.

• Wybrane problemy i wyzwania społeczne. Filozofia – Psychologia – Socjologia – Demografia – Ekonomia społeczna, pod red. Jakuba Bartoszewskiego, Konin 2015.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.