Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Bohater romantyczny
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
omówi charakterystyczne cechy bohatera romantycznego;
wskaże przykłady bohaterów romantycznych w literaturze polskiej i zagranicznej;
wyjaśni, czym różni się bohater romantyczny od innych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
podająca;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Bohater romantyczny”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” oraz przygotowanie mapy myśli obrazującej cechy bohatera bajronicznego i werterycznego. Uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł.
Uczniowie oglądają film z prof. Michałem Kuziakiem, aby podczas zajęć znać już jego treść.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel w ramach ciekawostki może podać następujące informacje:
W roku 2022 przypadają dwusetne urodziny epoki romantyzmu, dlatego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił go Rokiem Romantyzmu Polskiego. W podjętej uchwale uznano, że jest to dobry powód do przypomnienia duchowego depozytu, jaki pozostawili nam romantyczni bohaterowie, artyści i myśliciele.
Romantyzm powstawał w czasach narodowej niewoli, carskich represji, zrywów niepodległościowych i nadziei na odzyskanie niepodległości. W wymienionej uchwale Sejmu RP można przeczytać:
Wypracowane lub utrwalone zostały wtedy cechy pozwalające nam przetrwać nawet najdramatyczniejsze próby zniszczenia narodu. Honor, waleczność, głęboki patriotyzm, przywiązanie do tradycji, empatia wobec losu innych i gotowość do ofiar, otwartość na inne kultury oraz przywiązanie do wolności - ten kanon wartości narodowej wspólnoty romantyzmu przeniósł z dawnej Rzeczypospolitej i zdefiniował na nowo.
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17.11.2021Nauczyciel pyta uczniów o cechy bohaterów, nad którymi mieli popracować w domu. Uczniowie omawiają przygotowane mapy myśli.
Prowadzący zajęcia podaje cele i temat zajęć.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel proponuje uczniom, aby pracując w kilkuosobowych grupach, przedstawili swój pomysł na przedstawienie teatralne lub filmowe z wybranym przez nich bohaterem romantycznym. Ich zadaniem jest:
1) dokonanie wyboru tekstu,
2) wskazanie tych elementów, które powinny zostać najmocniej wyeksponowane w adaptacji.
(Forma prezentacji do wyboru przez uczniów).Uczniowie dzielą się na dwa zespoły. Pierwszy na podstawie wykładu obejrzanego w domu wypisuje i krótko charakteryzuje kategorie, które składają się na typ bohatera romantycznego. Drugi wskazuje elementy, które wpłynęły na uformowanie się nowego typu bohatera romantycznego.
Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli uczniów na 4 grupy (lub więcej, w zależności od czasu, który pozostał na pracę z ćwiczeniami). Przydziela uczniom zadania i wyznacza czas na ich realizację. Po zakończeniu pracy weryfikuje poprawność odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Uczniowie na koniec lekcji konfrontują cechy bohatera romantycznego z bohaterami naszych czasów. Wykonują ćwiczenie 9 z sekcji „Sprawdź się”.
Według badaczki romantyzmu, Marii Janion, niemal wszyscy zrodzeni z inspiracji romantyzmu bohaterowie to ulubieńcy kultury popularnej, dostarczający impulsów do marzeń melodramatycznych, awanturniczych, [...] magicznych. Który z bohaterów współczesnej kultury popularnej wyrasta twoim zdaniem z inspiracji romantyzmu? Uzasadnij wybór, formułując co najmniej dwa argumenty.
Praca domowa:
Według badaczki romantyzmu, Marii Janion, niemal wszyscy zrodzeni z inspiracji romantyzmu bohaterowie to ulubieńcy kultury popularnej, dostarczający impulsów do marzeń melodramatycznych, awanturniczych, [...] magicznych. Który z bohaterów współczesnej kultury popularnej wyrasta twoim zdaniem z inspiracji romantyzmu? Uzasadnij wybór, formułując co najmniej dwa argumenty.
Materiały pomocnicze:
Słownik literatury polskiej XIX wieku,red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991.
Mieczysław Inglot,Romantyzm. Słownik literatury polskiej, Gdańsk 2007.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film” do podsumowania lekcji.