Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Anglia, Skandynawia i Normanowie. Podboje normańskie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia, co działo się w Brytanii po upadku zachodniego cesarstwa;

• charakteryzuje, jak powstały państwa wikingów;

• wymienia społeczne i kulturowe skutki wypraw Normanów w VIII‑XI wieku.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Anglia, Skandynawia i Normanowie. Podboje normańskie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z treściami w sekcji „Przeczytaj” oraz prezentacją z sekcji „Prezentacja + Sprawdź się” i wykonanie ćwiczenia nr 3 z tej sekcji.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla uczniom temat oraz cele zajęć zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Krótkie omówienie planowanego przebiegu lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem i wykonali zadane ćwiczenie. Jeśli odpowiedzi uczniów bardzo się różnią lub ćwiczenie okazało się trudne, nauczyciel omawia je na forum.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i w czasie dyskusji wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Uczniowie w zespołach dwuosobowych zapoznają się z treścią mapy oraz poleceniem nr 2 - „Wymień trzy społeczne i trzy kulturowe skutki wypraw Normanów w VIII‑XI wieku” i wspólnie rozwiązują zadanie. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 3.

3. Praca z drugim multimedium („Prezentacja + Sprawdź się”). Nauczyciel przypomina o tym, że uczniowie mieli zapoznać się z treścią prezentacji przed zajęciami. Dzieli uczniów na małe 4- lub 5‑osobowe grupy, które następnie opracowują odpowiedzi na polecenie nr 3 – oceniają wpływ wikingów na kształtowanie się europejskiego systemu państw we wczesnym średniowieczu. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 2 i 5 w sekcji „Prezentacja + Sprawdź się”, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką. Nauczyciel weryfikuje poprawność odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Mapa interaktywna” oraz „Prezentacja + Sprawdź się”.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

3. Na koniec nauczyciel ocenia pracę uczniów w trakcie zajęć.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 6 i 7 z sekcji „Prezentacja + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

M. Morris, Podbój normański, Wydawnictwo Astra, 2016.

A. R. Brown, Historia Normanów, Marabut, 1996.

N. J. Higham, Podbój Anglii przez Normanów, 2001.

J. Soszyński, Hastings 1066, Wydawnictwo Bellona, 2003.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Mapa interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.