Autorka: Anna Rabiega

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Nabywanie i zrzekanie się obywatelstwa

Grupa docelowa: zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

4) przedstawia zasady nabywania obywatelstwa oraz procedury jego uzyskiwania w Rzeczypospolitej Polskiej; wyjaśnia pojęcie bezpaństwowca i kwestię posiadania wielu obywatelstw.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje sposoby nabywania obywatelstwa polskiego z mocy prawa;

• wyjaśnia, czym różni się nabycie obywatelstwa w drodze nadania, uznania i przywrócenia;

• wymienia kryteria, od których uzależnione jest uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiałów źródłowych;

• burza mózgów metodą Philipsa.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Praca ze schematem. Po zapoznaniu się z treścią multimedium uczniowie odpowiadają na zamieszczone pod nim pytania. Wspólne omówienie odpowiedzi.

Faza realizacyjna

1. Burza mózgów metodą Philipsa – „Droga do obywatelstwa”.

Podział na sześcioosobowe zespoły. Ich zadaniem jest w ciągu sześciu minut wymyślić i zapisać na kartkach jak największą liczbę różnych schematycznych historii prowadzących do nabycia obywatelstwa, np.:

• rodzisz się – jedno z twoich rodziców jest obywatelem polskim – zostajesz obywatelem polskim;

• jesteś cudzoziemcem przebywającym na terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt stały jako uchodźca w RP – przebywasz na terytorium RP nieprzerwanie przez dwa lata – uzyskujesz świadectwo ukończenia szkoły w RP – składasz wniosek o uznanie za obywatela polskiego do wojewody właściwego ze względu na miejsce twojego zamieszkania – wojewoda otrzymuje od komendanta wojewódzkiego Policji i dyrektora delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego informację, że nabycie przez ciebie obywatelstwa nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego – wojewoda wydaje pozytywną decyzję w sprawie uznania cię za obywatela polskiego – zostajesz obywatelem polskim.

Podczas realizacji zadania uczniowie korzystają z zamieszczonych w zasobach internetowych ustaw: o obywatelstwie polskim (również jej wersji z lat 1920, 1951 oraz 1962 na wypadek, gdyby chcieli wykorzystać pomysły dotyczące przywracania obywatelstwa), a także o repatriacji. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje pomysły, uzupełniając i poprawiając je wzajemnie. Sesję sześciominutowej pracy grupowej można (i warto) powtórzyć, zaznaczając, że pomysły w kolejnej rundzie nie mogą powtarzać tych, które już się pojawiły.

Faza podsumowująca

1. Praca w parach – rozwiązanie ćwiczeń 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”. Chętne/wybrane osoby przedstawiają swoje rozwiązania, reszta klasy weryfikuje ich poprawność.

2. Praca z samouczkiem. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie samodzielnie wykonują dołączone do niego ćwiczenia. Wspólne omówienie odpowiedzi.

Praca domowa:

Zapoznaj się z raportem Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. uchodźców nt. sytuacji osób bezpaństwowych w Polsce i wyjaśnij, z czego może wynikać i do jakich negatywnych konsekwencji prowadzić zjawisko bezpaństwowości.

Materiały pomocnicze:

Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim, prawo.sejm.gov.pl.

Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji, isap.sejm.gov.pl.

Jacek Jagielski, Obywatelstwo polskie. Komentarz do ustawy, Warszawa 2016.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film samouczek może zostać wykorzystany podczas innych lekcji poruszających temat obywatelstwa.