Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Paryskie traktaty pokojowe z sojusznikami III Rzeszy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, czym były paryskie traktaty pokojowe, i wymienia państwa, których dotyczyły podjęte postanowienia;

• omawia kwestie sporne, które musiano rozwiązać podczas obrad;

• charakteryzuje postanowienia paryskich traktatów pokojowych dotyczące m.in. reparacji wojennych i zasad, które miały obowiązywać jej sygnatariuszy.

• wskazuje zmiany terytorialne, jakie ustalono w paryskich traktatach z 1947 r.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom, aby przypomnieli sobie, które państwa uczestniczyły w II wojnie światowej i po której stronie.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? Pytania te będą stanowiły obowiązujące uczniów kryteria sukcesu.

3. Prowadzący prosi, aby wybrana osoba krótko przedstawiła najważniejsze państwa europejskie uczestniczące w II wojnie światowej. Zadaje uczniom pytanie: Po której stronie opowiedziały się Włochy, Rumunia, Węgry, Bułgaria i Finlandia?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel omawia przyczyny zorganizowania konferencji w Paryżu, jej skład oraz podejmowane zagadnienia. Charakteryzuje trudności, które musieli pokonać jej uczestnicy, oraz wpływ rosnącej rywalizacji między Związkiem Sowieckim a państwami zachodnimi. Przywołuje kwestię ustalonych reparacji wojennych, które mieli zapłacić dawni sojusznicy III Rzeszy. Odtwarza nagranie z prof. Borodziejem.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel zaznacza, że ważnym elementem ustaleń konferencji w Paryżu była kwestia granic i zmian terytorialnych. Poleca uczniom, aby podzielili się na czteroosobowe grupy, w których będą pracować z mapą. Wybrana osoba czyta polecenie 2: „Wskaż państwo, które na mocy postanowień traktatów paryskich poniosło największe straty terytorialne. Jak myślisz, z czego to wynikało?” z sekcji „Mapa interaktywna”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie opracowują w zespołach odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 3: wyjaśniają, które państwa (i dlaczego) najwięcej zyskały na traktatach paryskich.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Wyświetla ćwiczenie 2, które uczniowie wykonują indywidualnie, pracując z mapą. Wskazana osoba prezentuje odpowiedź, nauczyciel weryfikuje jej poprawność. Następnie uczniowie wykonują ćwiczenie 3.

4. Ćwiczenia 4 i 5 uczniowie wykonują w parach. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi. Nauczyciel weryfikuje jej poprawność.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenie 4 dołączone do mapy interaktywnej: „Część granic ustalonych na mocy traktatów paryskich była potwierdzeniem zmian dokonanych w latach wojny, powrotem do stanu przedwojennego i zmianą przedwojennego przebiegu granic” – podaj po jednym przykładzie potwierdzającym każde z trzech stwierdzeń.

Materiały pomocnicze:

A. Kastory, Problematyka terytorialna traktatów pokojowych z Rumunią, Bułgarią i Węgrami w obradach paryskiej konferencji pokojowej 1946 r., „Dzieje Najnowsze” 1977, R. 9.

A. Czubiński, Historia powszechna XX wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.

J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, PWN, Warszawa 2012.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Mapa interaktywna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.