Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Dziesiąty hamulec, czyli o sceptyckich zaleceniach powściągliwości w odpowiedzi na pytanie „Jak żyć?”
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Zapoznasz się z wybranymi wątkami filozofii sceptycznej, zwłaszcza z kwestią pluralizmu, tolerancji i etyki w ujęciu sceptyków.
Dokonasz analizy wybranej argumentacji na rzecz postawy sceptycznej.
Skonfrontujesz postawy sceptyczną i dogmatyczną.
Cele operacyjne. Uczeń:
pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;
dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;
rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Dziesiąty hamulec, czyli o sceptyckich zaleceniach powściągliwości w odpowiedzi na pytanie „Jak żyć?””. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczeń nr 1‑2 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformie i na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla stronę tytułową e‑materiału. Następnie prosi wybraną osobę o odczytanie tematu lekcji oraz celów. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Zalogowany na platformie nauczyciel sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym przed lekcją e‑materiałem, a następnie omawia ćwiczenie nr 2. Tę część lekcji kończy krótka dyskusja wokół poruszonej w sekcji „Przeczytaj” problematyki, np. Czy bardziej was przekonuje postawa sceptyków, czy dogmatyków? Po zakończeniu dyskusji chętna lub wybrana osoba przedstawia wnioski.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i, dyskutując, wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium w sekcji „Audiobook”. Uczniowie odczytują polecenie: Wytłumacz w kilku zdaniach co oznacza metafora „hamulca”– przed czym ów „hamulec” nas broni? i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 3‑5. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.
Ostatnią partię ćwiczeń (nr 6 i 7) uczniowie wykonują wspólnie i omawiają je razem z nauczycielem.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.
Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 1‑5, tłum. Edward Iwo Zieliński, Lublin 1999.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.