Dla nauczyciela
Autor: Stanisław Mrozowicz
Przedmiot: Historia 2022, Historia
Temat: Powstanie i działalność Towarzystwa Jezusowego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
opisuje, jak literatura może wpłynąć na całkowitą zmianę wyznawanych wartości.
charakteryzuje wpływ militarnej przeszłości Ignacego Loyoli na organizację życia zakonnego jezuitów.
analizuje sposoby wpływania przez jezuitów na ówczesnych ludzi, zarówno na młodzież, jak i rządzących.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.
Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca jednemu z uczniów, aby zaproponował swoje skojarzenia z tematem lekcji.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście, zawierając zagadnienia, podane przez nauczyciela:
Jacy byli jezuici? (droga do zostania jezuitą, śluby);
Kluczowe elementy działalności jezuickiej (kolegia, misje, spowiednicy, wpływ na władców).
Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.
2. Praca z multimedium („Film”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 1: „Na podstawie filmów oraz własnej wiedzy wyjaśnij, na czym polegała metoda inkulturacji”. Poleca uczniom, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.
3. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie nr 5, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
4. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenia nr 1 - 4, które zostały wyświetlone na tablicy. Nauczyciel śledzi na platformie postępy uczestników zajęć, sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.
Faza podsumowująca:
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Wykonaj w domu ćwiczenia niezrealizowane na lekcji.
Materiały pomocnicze:
Banaszak M., Historia Kościoła katolickiego. T 3. Czasy nowożytne 1517‑1758, Warszawa 1989.
Grzybowski S., Wielka historia świata. Tom 6. Narodziny świata nowożytnego 1453‑1605, Warszawa 2005.
Hollis Ch., Historia jezuitów, Warszawa 1974.
Mikulski K., Wijaczka J. Historia powszechna. Wiek XVI‑XVIII, Warszawa 2012.
Wójcik Z., Historia powszechna XVI‑XVII w., wyd. X, Warszawa 2010.
Wright J., Jezuici. Misje, mity i prawda: między hagiografią a czarną legendą.
Wyczański A., Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987.
Tazbir Janusz, Jezuickie państwo w Paragwaju, „Mówią Wieki” 3/1972.
Tazbir Janusz, Loyola, „Mówią Wieki” 6/1993.
Wskazówki metodyczne:
Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. Wtedy uczniowie zapoznają się z informacjami w sekcji „Film” i przygotowują swoje wypracowania. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.