Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Europa wśród światowych mocarstw – zmiany na przestrzeni dziejów

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XIV. Integracja europejska.

Uczeń:

1) wykazuje kulturowe i historyczne podwaliny jedności europejskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie mocarstwa;

• wskazuje pozycję Europy na przestrzeni dziejów;

• omawia pojęcie europocentryzmu;

• analizuje kulturowe i historyczne podwaliny jedności europejskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• odwrócona klasa.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja;

• wykład;

• praca z mapą.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Zajęcia przeprowadzone metodą kształcenia wyprzedzającego. Podczas poprzedniego spotkania uczniowie otrzymują zadanie przygotowania krótkich prezentacji poświęconych europejskim mocarstwom na przestrzeni wieków.

Podział klasy na cztery grupy:
grupa I – Imperium Rzymskie;
grupa II – Bizancjum;
grupa III – Królestwo Franków;
grupa IV – Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego.

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć. Wprowadzenie do tematu o pozycji Europy wśród światowych mocarstw.

2. Nauczyciel wraz z uczniami definiuje pojęcie „światowe mocarstwo”. Burza mózgów, na tablicy są wypisywane cechy, jakie powinno ono posiadać – podają je uczniowie.

Faza realizacyjna

1. Pierwsza grupa przedstawia krótką historię Europy w dobie Cesarstwa Rzymskiego.

2. Grupa druga przedstawia Bizancjum.

3. Trzecia grupa prezentuje swoje ustalenia w kwestii państwa Franków jako europejskiej potęgi.

4. Grupa czwarta prezentuje Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego.

5. Każda grupa zapisuje na tablicy, krótką notatkę zawierającą najważniejsze informacje o danym mocarstwie europejskim i jego roli w danej epoce.

6. Omówienie przez nauczyciela roli Europy w dobie odkryć geograficznych i imperiów kolonialnych – praca z mapą.

7. Dyskusja na temat europocentryzmu – czy zawsze był cechą Europejczyków? Zespół klasowy interpretuje to pojęcie i przedstawia jego współczesne rozumienie.

Faza podsumowująca

1. Wysłuchanie audiobooka o podwalinach jedności europejskiej.

2. Dyskusja na temat znaczenia jedności europejskiej dla przyszłości kontynentu oraz roli jedności europejskiej mocarstwowej na kontynencie na przestrzeni wieków.

3. Zapisanie notatki z lekcji przez zespół klasowy.

4. Wykonanie ćwiczeń do audiobooka.

Praca domowa:

Wykonanie ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Zbigniew Brzeziński, Wielka Szachownica, Warszawa 1998.

• Procesy integracyjne i dezintegracyjne w Europie, red. Anna Pacześniak, Monika Klimowicz, Wrocław 2014.

• Wiesław Dobrzycki, Historia stosunków międzynarodowych 1815‑1945, Warszawa 2010.

• Jan Zielonka, Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, Warszawa 2008.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Audiobook może zostać wykorzystany jako materiał do wykonania notatki z lekcji.