Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Immanuel Kant a myśl polityczna

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zdobywa informacje dotyczące filozofii Immanuela Kanta;

• analizuje wpływ epistemologii i ontologii na poglądy etyczne i polityczne Kanta;

• analizuje związki filozofii politycznej i etyki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Przed lekcją nauczyciel udostępnia uczniom na platformie materiał „Immanuel Kant a myśl polityczna”. Uczniowie mają za zadanie przygotować odpowiedzi do polecenia zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

2. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

3. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z tekstem źródłowym w sekcji „Mapa myśli”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza ich odpowiedź z polecenia w sekcji „Przeczytaj”. Czyta na głos wybraną z nich. Następnie na podstawie odpowiedzi uczniów inicjuje dyskusję, zadając pytanie: Jaką metodę poznania proponuje Kant?

3. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jak teoria poznania doprowadziła Immanuela Kanta do określenia zasad ustroju republikańskiego i kierunku polityki międzynarodowej?

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium nr 1. Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każdej z nich zadaje do opracowania części multimedium w sekcji „Mapa myśli”. Zespoły pracują według ustalonego porządku:
   — grupa 1: cel materialny,
   — grupa 2: cel sam w sobie,
   — grupa 3: idea woli każdej istoty rozumnej,
   — grupa 4: państwo celów.
   Na podstawie przydzielonych haseł uzupełniają mapę myśli.
   Uczniowie przygotowują krótkie wystąpienia z syntezą przydzielonego materiału oraz odpowiedziami na zadane pytania. Po wyznaczonym czasie zespoły prezentują efekty swojej pracy.
   Burza mózgów. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Czym wyraża się, według Immanuela Kanta, godność człowieka? Następnie ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią schematu w sekcji „Mapa myśli”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i, dyskutując, wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.

2. Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla na tablicy ćwiczenie nr 1 i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie wskazówek zawartych w e‑materiale.

3. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie nr 3, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

4. Ostatnią partię ćwiczeń (nr 6 i 7) uczniowie wykonują wspólnie i omawiają je razem z nauczycielem.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy ćwiczenie zamknięte, a uczniowie udzielają odpowiedzi. Następnie na tablicy interaktywnej wyświetlone zostają wyniki obu ankiet. Wybrany lub chętny uczeń porównuje zestawienie i wyjaśnia, z czego wynikają różnice w odpowiedziach.

Praca domowa:

1. Napisz esej, który byłby rozwinięciem następującej myśli Kanta: Miejcie odwagę posługiwać się rozumem.

Materiały pomocnicze:

• Grzybowski J. i inni, Sposób na filozofię. Kluczowe zagadnienia z dydaktyki przedmiotowej, Warszawa 2016.

• Dydaktyka filozofii. Antropologia, red. S. Janeczek, Lublin 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym w sekcji „Sprawdź się” i przygotowują do niego odpowiedź na zagadnienie. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.