Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Kultura elitarna a kultura ludowa

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

II. Różnorodność kulturowa.

Uczeń:

6) analizuje na przykładach zjawisk kulturowych cechy kultury masowej;

9) wykazuje obecność tradycyjnej obrzędowości dorocznej w polskiej kulturze współczesnej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie kultury elitarnej;

• wskazuje cechy kultury elitarnej;

• porównuje kulturę elitarną i ludową;

• ocenia możliwość percepcji kultury elitarnej przez przeciętnego człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• mapa myśli;

• metoda zadawania pytań;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Zapoznanie uczniów z tematem i celami zajęć.

2. Weryfikacja wiedzy potocznej. Uczniowie tworzą na tablicy mapę myśli wokół pojęcia „kultura”. Następnie podkreślają zagadnienia związane z tematem lekcji.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie uczniowie spacerują po klasie i na umówiony sygnał szukają kogoś do pary, zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają. Na koniec wybrane osoby przedstawiają na forum najciekawsze pytanie, które otrzymały, oraz odpowiedź, której udzieliły.

2. Uczniowie rozmawiają na temat kultury elitarnej. Definiują to pojęcie oraz wskazują cechy kultury elitarnej. Następnie porównują ją z kulturą ludową. Wnioski z rozmowy zapisują w zeszytach jako notatkę z lekcji.

3. Pary uczniów zapoznają się ze spacerem wirtualnym. Następnie wykonują ćwiczenie 1 i 2.

4. Klasa przechodzi do dyskusji na temat: „Czy przeciętny Kowalski może samodzielnie stać się konsumentem kultury elitarnej?”. Na koniec dyskusji wnioski zostają wpisane do ćwiczenia 3 pod multimedium.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia wskazane przez nauczyciela.

2. Chętne/wybrane osoby dokonują podsumowania zajęć ze swojego punktu widzenia.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

Antonina Kłoskowska, Socjologia kultury, PWN, Warszawa 2017.

Marcin Czerwiński, Kultura elitarna a kultura masowa, [w:] Marcin Czerwiński, Encyklopedia socjologii, t. 2, Warszawa 1999.

Ludwik Stomma, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku, Warszawa 1986.

GUS, Uczestnictwo ludności w kulturze, Warszawa 2014.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Inspirując się spacerem uczniowie mogą poszukać w swojej okolicy miejsca zajmujące się ochroną i promocją kultury i zaplanować wycieczkę w to miejsce.