Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Słownik filozoficzny. Platon: zagadnienia polityczne – koncepcja idealnego państwa
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Poznasz poglądy Platona wyznaczające jego koncepcje polityczne na temat państwa idealnego.
Opiszesz sposób organizacji idealnego państwa Platona.
Zrozumiesz, na czym polegała Platońska krytyka demokracji.
Przeanalizujesz, co zdaniem Platona miało wpłynąć na racjonalne urządzenie państwa.
Cele operacyjne. Uczeń:
pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;
omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
audiobook;
esej filozoficzny;
burza mózgów.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z medium w sekcji „Audiobook”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformie i na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla stronę tytułową e‑materiału. Następnie prosi wybraną osobę o odczytanie tematu lekcji oraz celów. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika nauczyciel sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji. Następnie inicjuje rozmowę kierowaną na podstawie pytań zawartych we wprowadzeniu.
Faza realizacyjna:
Burza mózgów. Nauczyciel zdaje uczniom pytanie: Co to jest sprawiedliwość? Następnie informuje uczniów, że będą pracować metodą burzy mózgów i jeśli to konieczne, wyjaśnia jej zasady. Wyłania także moderatora, który będzie zapisywał pomysły na tablicy, a następnie określa czas wykonania zadania.
Uczniowie podają swoje propozycje. Po zakończeniu fazy twórczej następuje wspólna weryfikacja pomysłów. Nauczyciel prosi uczniów, aby porównali swoje propozycje z informacjami zamieszczonymi na tablicy.Dyskusja. Nauczyciel prosi uczniów, aby podzielili się na dwie grupy, następnie wyjaśnia, że będą prowadzili dyskusję za i przeciw na temat: Panujący ustrój w „Państwie” Platona – czy wizja filozofa jest możliwa do zrealizowania?
W wyznaczonym czasie uczniowie zapisują argumenty, które będą mogli wykorzystać podczas dalszej części zajęć. Grupa pierwsza zajmuje stanowisko za, a grupa druga przeciw zadanemu problemowi. Dyskusje moderuje nauczyciel, starając się również aktywizować wszystkich uczniów. Na koniec wybiera po jednej osobie z każdej grupy, które podsumowują dyskusję. Nauczyciel, jeśli to potrzebne, uzupełnia informacje.Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Odczytanie polecenia do multimedium: Jakie warunki musiałyby być spełnione, aby obmyślone przez niego państwo mogło funkcjonować idealnie?
Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.
Nauczyciel wyświetla uczestnikom zajęć ćwiczenie nr 5, 6 i 7. Uczniowie tym razem pracują w grupach. Ustalają wspólne stanowisko i wskazują wybraną odpowiedź, używając telefonów lub komputerów. Nauczyciel kontroluje wyniki pracy uczniów i prosi wybrane osoby o uzasadnienie swojej odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Napisz esej, który przedstawia krytykę demokracji Platona. Możesz rozwinąć twierdzenie wypowiedziane przez Platona w Państwie: „rząd tłumu jest pod każdym względem słaby i niezdolny do żadnego wielkiego dobra ani zła, w porównaniu do innych ustrojów”. Postaraj się zawrzeć w swoim tekście argumenty filozofa, które zostały przedstawione w dzisiejszej lekcji.
Materiały pomocnicze:
Leśniak K., Platon, Warszawa 1993.
Lewandowski A., „Państwo” Platona: totalitaryzm, idealizm, realizm, w: „Zeszyty Naukowe - Uniwersytet Szczeciński. Studia Sociologica”, 1999, nr 11, s. 71‑91.
Zweiffel Ł., Państwo Platona: idealna odpowiedź na nieidealne okoliczności, w: „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica”, 2007, nr 3, s. 23‑30.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.