Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Cechy komedii klasycystycznej na podstawie Powrotu posła Juliana Ursyna Niemcewicza
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Cele operacyjne. Uczeń:
poznaje cechy komedii klasycystycznej,
określa problematykę Powrotu posła Juliana Ursyna Niemcewicza, odnosząc ją
do teoretycznych założeń klasycyzmu,analizuje wybrane fragmenty Powrotu posła Juliana Ursyna Niemcewicza świadczące o klasycystycznym rodowodzie komedii.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
dyskusja;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel pyta uczniów o ich skojarzenia z terminem klasycyzm. Na tablicy powstaje mapa myśli wokół tego pojęcia. Później nauczyciel pyta: co, we współczesnym znaczeniu, można określić przymiotnikiem klasyczny? Uczniowie dzielą się swymi spostrzeżeniami.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel wyświetla mapę myśli przedstawiającą cechy komedii klasycystycznej. Uczestnicy zajęć, pracując w parach, wykonują polecenie 1. z tej sekcji. Kilka wskazanych osób przedstawia propozycje odpowiedzi. Nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Później uczniowie przechodzą do pracy nad ćwiczeniami z sekcji „Sprawdź się”. Dwie chętne osoby odczytują fragment Powrotu posła z ćw. 1. Następnie uczniowie zastanawiają się nad rozwiązaniem tego ćwiczenia oraz ćwiczenia 2.
Uczniowie dzielą się na 4 zespoły, każdy z nich wykonuje inne ćwiczenie z sekcji „Sprawdź się” wskazane przez nauczyciela (od 3. do 6.). Po upływie ustalonego czasu przedstawiciele grup prezentują propozycje odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Faza podsumowująca:
Ćwiczenie 7 wykonują wszyscy uczniowie w ramach podsumowania lekcji.
Nauczyciel zawiesza na tablicy dwa plakaty z narysowanym koszem i walizką. Rozdaje uczniom po dwie karteczki samoprzylepne. Prosi, aby uczniowie zapisali na jednej z nich, przemyślenia, które zabiorą z sobą po zajęciach; na drugiej to, czego nie akceptują. Jedna osoba odczytuje zapisy przy walizce i koszu.
Praca domowa:
Zestaw cechy komedii klasycystycznej z wybraną komedią współczesną. Wymień te cechy komedii klasycystycznej, które dostrzegasz w utworze współczesnym. Omów pełnione przez nie funkcje, zwracając uwagę na to, czy uległy one przeobrażeniu od czasów oświecenia.
Materiały pomocnicze:
Teresa Kostkiewiczowa, Słownik literatury polskiego oświecenia, Wrocław 2006.
Zdzisław Libera, Oświecenie, Warszawa 1974.
Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, tom 1 i 2, praca zbiorowa, Warszawa 1984.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać mapę myśli do powtórki przed egzaminem maturalnym.