Autor: Jolanta Loritz‑Dobrowolska

Przedmiot: biologia

Temat: Różnorodność i skład soku komórkowego

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• identyfikuje składniki soku komórkowego;

• charakteryzuje funkcje i znaczenie poszczególnych składników soku komórkowego;

• podaje przykłady zastosowania składników soku komórkowego w życiu codziennym.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• IBSE (nauczanie przez dociekanie naukowe);

• strategia eksperymentalno‑obserwacyjna;

• pokaz;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• odwrócona lekcja;

• burza mózgów;

• ćwiczenia laboratoryjne;

• praca z mapą myśli;

• ćwiczenia przedmiotowe.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• dwie łyżki kłącza z korzeniami mydlnicy lekarskiej (Saponaria officinalis) oraz szklanka wrzątku do zrobienia naparu;

• ziemniak surowy i ugotowany;

• zabrudzona (np. ziemią) ściereczka;

• fakultatywnie: świeży korzeń i pęd mniszka (Taraxacum officinale), pęd glistnika jaskółczego ziela (Chelidonium majus) do obserwacji soku mlecznego.

Przed lekcją:

Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel zadaje pytanie: „Czy ludzie korzystają z soku komórkowego roślin?”. Uczniowie udzielają swobodnych wypowiedzi.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel, odnosząc się do e‑materiału, pyta uczniów, co można wykazać za pomocą przyniesionych przez nich ziemniaków i naparu z korzenia mydlnicy.

2. Nauczyciel przeprowadza badanie właściwości zmydlających mydnicy. Uczniowie zapisują obserwacje, po czym wybrane osoby prezentują swoje wnioski.

3. Uczniowie dzielą się na 4‑osobowe grupy i przeprowadzają badanie właściwości oksydazy polifenolowej (załącznik nr 2).

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wraca do pytania z początku lekcji: „Czy ludzie korzystają z soku komórkowego roślin?”. Wskazane osoby udzielają odpowiedzi, a swoje uzasadnienia opierają na konkretnych przykładach.

2. Uczniowie analizują mapę myśli przedstawiającą składniki soku komórkowego wykorzystywane przez człowieka i wykonują polecenie nr 2.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenie interaktywne nr 8.

Wykonaj w domu badanie właściwości zmydlających mydlnicy według instrukcji zawartek w załączniku 1.

Materiały pomocnicze:

Instrukcje do badań i obserwacji:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy myśli:

Nauczyciel może wykorzystać mapę myśli w fazie wstępnej lekcji, aby wprowadzić uczniów w temat zajęć. Mapa myśli będzie przydatnym narzędziem na lekcji o budowie komórki roślinnej.