Dla nauczyciela
Autor: Piotr Obolewicz
Przedmiot: Język polski
Temat: Symbolika wydarzeń opisanych w Księdze Wyjścia
Grupa docelowa:
III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Dokonasz analizy i interpretacji wybranych fragmentów Księgi Wyjścia.
Objaśnisz symbolikę wybranych wydarzeń opisanych w Księdze Wyjścia.
Uzasadnisz ponadczasowy charakter przenośnego znaczenia wybranych fragmentów Księgi Wyjścia.
Cele operacyjne. Uczeń:
interpretuje tekst kultury (fragmenty Księgi Wyjścia), odwołując się do swojego doświadczenia i wiedzy;
wskazuje na znaczenie dosłowne i przenośne symbolu;
podaje znaczenie przenośne wybranych symboli biblijnych;
charakteryzuje symbole biblijne, wskazując na ich uniwersalne znaczenie;
uzasadnia swoją interpretację, odwołując się do tekstu źródłowego;
korzysta ze słowników specjalistycznych (słownik frazeologiczny, słownik symboli etc.).
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
rozmowa kierowana.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/ tablica, pisak/ kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał Symbolika wydarzeń opisana w Księdze Wyjścia i prosi o zapoznanie się z fragmentami z Księgi Wyjścia zawartymi w sekcji „Sprawdź się”.
Nauczyciel przygotowuje na lekcję różne słowniki: słownik frazeologiczny, słownik symboli, Słownik mitów i tradycji kultury Kopalińskiego, Słownik obrazów i symboli biblijnych Lurkera itp. Podczas lekcji powinien być również dostępny cały tekst Księgi Wyjścia.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom cele zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu.
Rozmowa kierowana. Przypomnienie, czym jest symbol, podanie przykładów symboli. Rozmowa wokół symboliki znanej uczniom z Biblii. Zapisanie przykładów.
Faza realizacyjna:
Indywidualna lektura treści sekcji Przeczytaj w e‑materiale dotyczących Księgi Wyjścia i losów Mojżesza. Wspólne omówienie przedstawionych w galerii zdjęć wydarzeń, wskazywanie pojawiających się podczas rozmowy symboli i ich znaczenia.
Praca z multimedium. Uczniowie dzielą się na zespoły 4‑osobowe i zapoznają się z treścią schematu interaktywnego. Następnie, odwołując się do przeczytanych przed lekcją fragmentów Księgi Wyjścia, przygotowują odpowiedzi na polecenia towarzyszące multimedium.
Uczniowie pracują w grupach. Korzystając z tekstu Księgi Wyjścia, opracowują tabelę, w której znajdą się symbole biblijne, odpowiednie cytaty oraz wyjaśnienia. Wyjaśnienie musi zawierać znaczenie dosłowne i przenośne (współczesne, jeśli funkcjonuje w kulturze). Uczniowie mogą korzystać ze zgromadzonych w sali klasowej słowników, ale tylko w celu weryfikacji przygotowanych przez siebie objaśnień. Po wyznaczonym czasie nauczyciel wspólnie z uczniami weryfikuje wyniki ich pracy, sprawdzając poprawność zapisu oraz znaczeń zebranych symboli.
Praca indywidualna nad ćwiczeniami wskazanymi przez nauczyciela, np. zadania 1‑3.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące, np.
– co to jest symbol?
– czym charakteryzują się symbole biblijne?
– jakie znaczenie dla symboli biblijnych ma kontekst religijny?Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 9 z sekcji „Sprawdź się” i przygotowują się do prezentacji odpowiedzi.
W Księdze Wyjścia opisanych jest dziesięć plag, które zesłał Bóg. Część z nich dotknęła zarówno Egipcjan, jak Hebrajczyków, ale większość – wyłącznie naród egipski. Napisz krótki tekst, w którym wyjaśnisz symboliczność tych faktów.
Materiały pomocnicze:
Manfred Lurker, Słownik obrazów i symboli biblijnych, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1989.
ks. Krzysztof Bardsk, W kręgu symboli biblijnych, Kraków 2010.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Ilustracja interaktywna” do podsumowania lekcji.