Autor: Anna Juwan

Temat: Znaczenie teorii metapopulacji w ochronie przyrody

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, czym jest fragmentacja siedlisk.

• Zdefiniujesz korytarze ekologiczne.

• Wskażesz zalety i wady tworzenia korytarzy ekologicznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• prezentacja;

• mapa myśli;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie informacji dotyczących gatunków skrajnie zagrożonych występujących w Polsce. Materiały powinny obejmować zdjęcia danego gatunku, informacje o liczebności i miejscach występowania subpopulacji.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów, czym są korytarze ekologiczne i jaką pełnią funkcję. Następnie wyświetla na tablicy interaktywnej mapę korytarzy ekologicznych w Polsce na portalu mapa.korytarze.pl i pokazuje, gdzie występują przejścia górne i dolne oraz mosty dla zwierząt. Przedstawia też wybrane zdjęcia przejść znajdujące się w zakładce „Galeria”.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Chętni uczniowie prezentują efekty swojej pracy. Nauczyciel w razie potrzeby dopowiada informacje lub koryguje błędy.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel odtwarza multimedium. Uczniowie odczytują polecenie nr 1 (w którym mają za zadanie opisać, z jakimi zmianami w rozrodczości i śmiertelności wiążą się zjawiska przedstawione na mapie myśli) i wykonują je indywidualnie. Następnie porównują swoje odpowiedzi z osobą z pary.

3. Uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenie nr 2: „Stwórz mapę myśli dotyczącą wad i zalet korytarzy ekologicznych”. Nauczyciel w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowe rozwiązanie.

4. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 5 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

5. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenie nr 8 („Uważa się, że tworzenie korytarzy ekologicznych, które łączą subpopulacje, prowadzi do zwiększenia różnorodności genetycznej. Oceń poprawność tego stwierdzenia i uargumentuj swoją odpowiedź”). Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.

2. Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.