Dla nauczyciela
Autor: Marcin Sawicki
Przedmiot: historia
Temat: Wojny punickie.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
zakres podstawowy
IV. Społeczeństwo, życie polityczne i kultura starożytnego Rzymu.
Uczeń:
2) omawia charakter ekspansji rzymskiej i wyjaśnia ideę imperium rzymskiego.
zakres rozszerzony
Uczeń:
2) charakteryzuje organizację armii oraz etapy ekspansji rzymskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wskazuje przyczyny konfliktu pomiędzy Rzymem i Kartaginą;
opisuje najważniejsze etapy wojen punickich;
krytycznie ocenia źródła;
wyjaśnia motywy działań Hannibala i Katona Starszego.
Strategie nauczania:
konstruktywizm,
lekcja odwrócona.
Metody i techniki nauczania:
pogadanka;
praca ze źródłem;
dyskusja z wkorzystaniem prezentacji multimedialnej;
elementy dramy.
Formy zajęć:
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputer, rzutnik, głośniki;
tablica, pisak.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją:
Dwójka chętnych uczniów otrzymuje zadanie przygotowania na lekcję prezentacji multimedialnej o przyczynach, przebiegu i skutkach pierwszej wojny punickiej. Mają też za zadanie przygotować się do ról mówców. Pierwszy z nich wcieli się w Hannibala i wygłosi mowę zagrzewającą żołnierzy do przekroczenia Alp i uderzenia na Rzym. Drugi uczeń jako Katon Starszy będzie starał się przekonać Rzymian do zniszczenia Kartaginy.
Faza wstępna:
Nauczyciel przedstawia temat i cel lekcji.
Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli, z jakimi ludami walczyli Rzymianie, podporządkowując sobie Italię. Dlaczego rzymska armia była jedną z najbardziej skutecznych armii w historii? Uczniowie zgłaszają swoje odpowiedzi, nauczyciel udziela im informacji zwrotnej.
Faza realizacyjna:
Prezentacja uczniowska dotycząca pierwszej wojny punickiej. Nauczyciel zapowiada, że uczniowie obejrzą teraz inscenizację, w której uczniowie wcielą się w role Hannibala i Katona Starszego. Określa czas trwania prezentacji.
Dwójka uczniów występuje ze swoimi prezentacjami i przemowami. Czas na pytania dodatkowe od uczniów.
Wstęp do analizy wydarzeń drugiej wojny punickiej - przemówienie Hannibala.
Praca całego zespołu klasowego nad mapą interaktywną.
Wstęp do krótkiego opowiadania nauczyciela o trzeciej wojnie punickiej - przemowa Katona Starszego.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi wybranych uczniów o wymienienie, jakie przyczyny zadecydowały o klęsce Kartaginy w wojnie z Rzymem. Zadaje pytanie: Czy Hannibal zasłużył na miano jednego z najwybitniejszych wodzów starożytności? Jak oceniacie decyzję Rzymian o zniszczeniu Kartaginy? Uczniowie uzasadniają swoje odpowiedzi.
Nauczyciel ocenia pracę dwójki uczniów przygotowujących prezentacje, omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa
Uczniowie wykonują w domu ćwiczenia wskazane przez nauczyciela.
Materiały pomocnicze:
M. Jaczynowska, Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1984.
M. Jaczynowska, D. Musiał, M. Stępień, Historia starożytna, Warszawa 2001.
T.R. Martin, Rzym. Od Romulusa do Justyniana, Poznań 2014.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Mapa interaktywna może być wykorzystana przez uczniów do przygotowania linii chronologicznej opisującej najważniejsze wydarzenia drugiej wojny punickiej.