Autor: Marcin Sawicki

Przedmiot: historia

Temat: Wojny punickie.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

IV. Społeczeństwo, życie polityczne i kultura starożytnego Rzymu.

Uczeń:

2) omawia charakter ekspansji rzymskiej i wyjaśnia ideę imperium rzymskiego.

zakres rozszerzony

Uczeń:

2) charakteryzuje organizację armii oraz etapy ekspansji rzymskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wskazuje przyczyny konfliktu pomiędzy Rzymem i Kartaginą;

• opisuje najważniejsze etapy wojen punickich;

• krytycznie ocenia źródła;

• wyjaśnia motywy działań Hannibala i Katona Starszego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm,

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• praca ze źródłem;

• dyskusja z wkorzystaniem prezentacji multimedialnej;

• elementy dramy.

Formy zajęć:

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputer, rzutnik, głośniki;

• tablica, pisak.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

Dwójka chętnych uczniów otrzymuje zadanie przygotowania na lekcję prezentacji multimedialnej o przyczynach, przebiegu i skutkach pierwszej wojny punickiej. Mają też za zadanie przygotować się do ról mówców. Pierwszy z nich wcieli się w Hannibala i wygłosi mowę zagrzewającą żołnierzy do przekroczenia Alp i uderzenia na Rzym. Drugi uczeń jako Katon Starszy będzie starał się przekonać Rzymian do zniszczenia Kartaginy.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia temat i cel lekcji.

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli, z jakimi ludami walczyli Rzymianie, podporządkowując sobie Italię. Dlaczego rzymska armia była jedną z najbardziej skutecznych armii w historii? Uczniowie zgłaszają swoje odpowiedzi, nauczyciel udziela im informacji zwrotnej.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacja uczniowska dotycząca pierwszej wojny punickiej. Nauczyciel zapowiada, że uczniowie obejrzą teraz inscenizację, w której uczniowie wcielą się w role Hannibala i Katona Starszego. Określa czas trwania prezentacji.

2. Dwójka uczniów występuje ze swoimi prezentacjami i przemowami. Czas na pytania dodatkowe od uczniów.

3. Wstęp do analizy wydarzeń drugiej wojny punickiej - przemówienie Hannibala.

4. Praca całego zespołu klasowego nad mapą interaktywną.

5. Wstęp do krótkiego opowiadania nauczyciela o trzeciej wojnie punickiej - przemowa Katona Starszego.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi wybranych uczniów o wymienienie, jakie przyczyny zadecydowały o klęsce Kartaginy w wojnie z Rzymem. Zadaje pytanie: Czy Hannibal zasłużył na miano jednego z najwybitniejszych wodzów starożytności? Jak oceniacie decyzję Rzymian o zniszczeniu Kartaginy? Uczniowie uzasadniają swoje odpowiedzi.

2. Nauczyciel ocenia pracę dwójki uczniów przygotowujących prezentacje, omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa

Uczniowie wykonują w domu ćwiczenia wskazane przez nauczyciela.

Materiały pomocnicze:

M. Jaczynowska, Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1984.

M. Jaczynowska, D. Musiał, M. Stępień, Historia starożytna, Warszawa 2001.

T.R. Martin, Rzym. Od Romulusa do Justyniana, Poznań 2014.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapa interaktywna może być wykorzystana przez uczniów do przygotowania linii chronologicznej opisującej najważniejsze wydarzenia drugiej wojny punickiej.