Sprawdź się
Zaznacz ilustrację związaną ze zwycięską bitwą Rzymian w czasie wojen punickich. Uzasadnij swój wybór.
Po zapoznaniu się z tekstem wykonaj ćwiczenie.
Początki Rzymu i przemiany świata klasycznegoW początkach III w. p.n.e. Kartagina obejmowała obszar ok. 70 tys. km kw., który zamieszkiwało ok. 4 mln mieszkańców. Była to potęga morska; flota kartagińska docierała do najdalszych zakątków basenu Morza Śródziemnego, w których posiadała swoje emporia: wzdłuż wybrzeży północnej Afryki, na Sycylii, na Sardynii, na wyspach Balearach, na Korsyce, na południu Hiszpanii, gdzie przejęła bezpośrednią kontrolę nad Cieśniną Gibraltarską.
Przeanalizuj źródła.
Źródło A
Źródło B
Przyjrzyj się mapie, a następnie zaznacz zdanie prawdziwe.
Zapoznaj się z mapą, a następnie zaznacz zdanie prawdziwe.
Zapoznaj się z materiałami źródłowymi, a następnie wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z materiałami źródłowymi, a następnie wykonaj polecenie.
Źródło A.
Źródło B
Przed starciem [Hannibal] spotkał się ze Scypionem. Najwięksi dowódcy tamtych czasów po raz pierwszy spojrzeli sobie w twarz. […] Punijczyk starał się przekonać Rzymianina do zawarcia pokoju, argumentując, że Kartagina została już pokonana, a dotychczasowe zwycięstwa Scypiona i fakt, że on, Hannibal, prosi go o rozejm, zapewniają już dostatecznie wielką sławę. „Dla ciebie więc, dającego pokój, będzie ten pokój zaszczytny i dostojny, dla nas proszących jest on raczej konieczny niż chwalebny. […] Lepszy i bezpieczniejszy jest pewny pokój niż spodziewane zwycięstwo. Pokój jest w twoim ręku, zwycięstwo w rękach bogów. Szczęścia tylu lat nie wystawiaj więc na próbę jednej chwili. […] Nigdy wynik nie odpowiada oczekiwaniom mniej niż w wojnie” – miał zwrócić się Hannibal do Scypiona. Rzymski wódz odpowiedział: „Ani przodkowie nasi nie wszczęli pierwsi wojny o Sycylię, ani my o Hiszpanię. […] Wyście pierwsi zaczęli. […] Do tego i ty się przyznajesz, i bogowie są tego świadkami, którzy już poprzedniej wojnie nadali koniec zgodny z ludzkim i boskim prawem i tej także dają i dadzą. […] Gotujcie się do wojny, skoroście pokoju ścierpieć nie potrafili.
Zapoznaj się z materiałami źródłowymi, a następnie wykonaj polecenie.
19 października 202 r. p.n.e. pod Zamą piechota rzymska wsparta przez jazdę numidyjską starła się z wojskami Hannibala, które w niczym nie przypominały już sił pustoszących Półwysep Apeniński. […] Siły Hannibala liczyły ok. 50 tys. zbrojnych, w tym 15 tys. weteranów wojny w Italii. W pierwszej linii centrum stała piechota najemników. Drugą stanowili obywatele Kartaginy i całego regionu afrykańskiego, zaś w trzeciej linii ustawieni byli najbardziej doświadczeni i zaufani żołnierze kartagińskiego wodza. Oba skrzydła wojsk Hannibala zajmowała kawaleria, w tym 50 słoni bojowych. Rzymianie mieli o 10 tys. ludzi mniej, ale za to ich siły składały się głównie z legionistów z wielkim doświadczeniem bojowym […]. Hannibal do pierwszego uderzenia wysłał słonie bojowe. Scypion rozkazał, aby krzykami i hałasem legioniści wystraszyli szarżujące olbrzymy. W odpowiednim momencie legioniści się rozstąpili, a przerażone hałasem, poranione słonie zawracały, tratując zastępy kartagińskie. W bezpośrednim starciu obu linii Rzymianie okazali się zdecydowanie skuteczniejsi i powoli spychali pierwszą linię Hannibala ku tyłowi. Wycofujący się w coraz większej panice Kartagińczycy wpadali na własną drugą linię. Powstał trudny do opanowania chaos.
Po rozbiciu kartagińskiej jazdy kawaleria rzymska i numidyjska okrążyła wojska Hannibala i zaczęła dziesiątkować jego tyły. W obliczu katastrofy Kartagińczykom i ich wodzowi pozostała jedynie ucieczka z pola bitwy. Rzym odniósł wielkie zwycięstwo, które zakończyło II wojnę punicką i położyło kres potędze Kartaginy.
Zapoznaj się z materiałami źródłowymi i wykonaj polecenia.
Źródło A
Źródło B
Dzień był bardzo mglisty, […] co sprzyjało oddziałom punickim. Dopiero gdy czołowe oddziały rzymskie dotarły do miejsca, w którym dolina się rozszerzała, spostrzegły nieprzyjaciół, zapewne Iberów i Libijczyków albo procarzy i oszczepników, stojących im na drodze. Rzymianie rzucili się do boju, szturmując pod górę. Być może zapalczywy konsul liczył, że zdobędzie niespodziewanym atakiem obóz punicki.
Wtedy Hannibal dał hasło do ataku. Zagrzmiały trąby i rogi, w niebo uderzyły bojowe okrzyki. Gromady wojowników runęły na Rzymian z gór jak śmiercionośna lawina. Konnica zamknęła wejście do doliny pod Passignano. Celtowie nacierali z lewej strony i wzdłuż całej linii wzgórz. Oszczepnicy i balearscy procarze uderzyli z prawej strony. Libijczycy i Iberowie pomagali im blokować wyjście z matni.
Mgła w dolinie była gęstsza niż na wzgórzach. Zbiegający po stokach żołnierze Hannibala widzieli się nawzajem i szturmowali niemal jednocześnie. Rzymianie walczyli po omacku. We mgle i ciasnocie nie zdołali sformować szyku i zwracali się w strony, z których dobiegały bezładne krzyki. Niektórych zasieczono, zanim zdążyli sięgnąć po tarcze i miecze. Zamęt ogarnął szeregi Flaminiusza. Gdy Hannibal dał rozkaz do szturmu, los armii rzymskiej był przesądzony. Mimo to legioniści bronili się z posępną odwagą całe trzy godziny. A bito się z taką zaciętością, że nikt z walczących nie zauważył nawet tego trzęsienia ziemi, które wtedy obróciło w ruinę wielkie części miast italskich, odwróciło w biegu rwące rzeki… – podaje Liwiusz, aczkolwiek jest bardzo wątpliwe, czy rzeczywiście miało wówczas miejsce trzęsienie ziemi.
Źródło D
Rzym | Kartagina |
---|---|
Siły: 40 tys. legionistów | Siły: 32 tys. ciężkozbrojnych |
Straty: ok. 70 tys. zabitych (wg danych Tytusa Liwiusza) | Straty: 6,7 tys. zabitych i rannych |
Źródło: Wikipedia.org.
Przeczytaj oba teksty źródłowe i wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z tekstami źródłowymi i wykonaj polecenia.
Imperializm (łac. imperare – „rządzić”) – polityka państw o aspiracjach mocarstwowych, zmierzająca do rozszerzenia ich wpływów politycznych, militarnych, gospodarczych i kulturalnych na obszary do nich nienależące. Członków rządów krajów imperialistycznych, bądź ich zwolenników nazywa się imperialistami.
Rzym. Od Romulusa do JustynianaRzymska ekspansja nigdy nie była ciągłym i jednolitym procesem, a rzymski imperializm w czasach republiki nie może być tłumaczony jako rezultat jednej zasady czy motywacji. Rzymianie byli elastyczni w swoich kontaktach z ludźmi […]. W sumie wydaje się, że rzymski imperializm można wytłumaczyć jako połączony rezultat: 1. obaw o bezpieczeństwo Rzymu i jego terytorium, co jednoczyło senat i zgromadzenia co do zgody na podjęcie działań wyprzedzających w odniesieniu do państw uznawanych za wrogów; 2. pragnień zarówno wyższych klas rzymskich, jak i ogólnie ludu rzymskiego, by skorzystać finansowo na podbojach, w tym na łupach, […] i czerpać zyski z podatków z prowincji; i 3. uświęconych tradycją dążeń do osiągnięcia sławy, zarówno wśród członków klas wyższych dla osobistego zysku, jak i wśród Rzymian ogólnie, dla chwały ich państwa. W tym świetle władza budziła respekt, oddawano jej honory, więc podbój nie był automatycznie uważany za rzecz złą. W tym samym czasie Rzymianie zawsze twierdzili – i szczerze w to wierzyli – że nie są najeźdźcami, lecz walczą w obronie swego bezpieczeństwa lub w imię honoru. Czy dziś powinniśmy krytykować ich jako tych mniej szczerych czy też błędnie myślących w porównaniu do współczesnych imperialistów?