Dla nauczyciela
Autorka: Małgorzata Krzeszowska
Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie
Temat: Rola religii w społeczeństwie
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
II. Różnorodność kulturowa.
Uczeń:
7) charakteryzuje religię jako zjawisko społeczne; analizuje religijność we współczesnym społeczeństwie polskim i porównuje ją z religijnością w innym społeczeństwie.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
definiuje pojęcie religii;
charakteryzuje miejsce religii w systemie społecznym;
analizuje różne ujęcia religii jako zjawiska społecznego;
ocenia znaczenie religii w życiu człowieka.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
metoda kuli śnieżnej;
dyskusja;
rozmowa nauczająca;
mapa myśli.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
kartki A5, pisaki.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
2. Metoda kuli śnieżnej. Uczniowie w parach ustalają definicję religii, zapisują na kartkach A5, potem łączą się w czwórki i ósemki pracujące dalej nad definicją pojęcia. Wspólnie też mogą wybrać tę, którą uważają za najlepszą.
Faza realizacyjna
1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny.
2. Podział na 5‑osobowe grupy. Zespoły losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Grupa, która jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.
3. Praca z multimedium – wirtualny spacer. Uczniowie zapoznają się z materiałem. Następnie dzielą się na cztery zespoły. Każdy z nich poszukuje w zasobach internetowych symbolicznych przedmiotów związanych z wybraną religią: buddyzmem, chrześcijaństwem, islamem i hinduizmem (ćw. 1 dołączone do spaceru). Po ustalonym czasie reprezentanci grup przedstawiają na forum rezultaty pracy.
4. Praca w parach ze schematem. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie wykonują ćwiczenie 2 do multimedium oraz porównują z innymi parami podane odpowiedzi. W razie potrzeby nauczyciel weryfikuje odpowiedzi.
5. Dyskusja na temat religijności współczesnego człowieka: „Czy jest on jeszcze istotą religijną?”, „Czy religia zajmuje ważne miejsce w jego życiu?”. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę, a wnioski uczniowie umieszczają w ćwiczeniu 3 do multimedium.
6. Indywidualne wykonanie ćwiczeń interaktywnych 5–8. Uczniowie przygotowują przy tym uzasadnienia swoich odpowiedzi. Chętne/wybrane osoby przedstawiają je na forum klasy.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie na tablicy tworzą mapę myśli do lekcji wokół tematu „Religia jako zjawisko społeczne”.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia interaktywne.
Materiały pomocnicze:
Georg Simmel, Socjologia, Warszawa 2005.
Norbert Elias, Czym jest socjologia, Warszawa 2010.
Anthony Giddens, Socjologia, Warszawa 2020.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą zapoznać się z multimediami przed lekcją i wykonać prezentację multimedialną na temat religijności współczesnego człowieka.