Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Mikroflora układu pokarmowego i jej rola w homeostazie organizmu

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Uzasadnisz, że obecność bakterii w przewodzie pokarmowym człowieka jest niezbędna do jego prawidłowego funkcjonowania.

• Wyjaśnisz pojęcia: mikrobiom, mikroflora i mikrobiota człowieka.

• Przedstawisz pozytywny wpływ bakterii przewodu pokarmowego na organizm.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z filmem;

• analiza grafiki interaktywnej;

• mapa pojęć.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel prosi o przygotowanie w parach pytań związanych z tematem. W razie problemów z ich sformułowaniem nauczyciel zadaje uczniom pytania: „Czego chcecie się dowiedzieć?”, „Co was interesuje w związku z tematem lekcji?”.

Faza realizacyjna:

1. Praca z filmem pt. „Mikroflora układu pokarmowego”. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium. Uczniowie odczytują polecenie nr 1 („Wyjaśnij, jaki wpływ na mikroflorę jelitową ma długotrwała antybiotykoterapia. Podaj dwa przykłady produktów, które wspomagają działanie i namnażanie się bakterii symbiotycznych”) i wykonują je w parach. Następnie porównują swoje odpowiedzi z inną parą.

2. Praca z e‑materiałem. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Każda osoba z grupy losuje kartkę z zagadnieniem dotyczącym mikroflory układu pokarmowego (zob. materiały pomocnicze) i przygotowuje informacje na wylosowany temat, korzystając z e‑materiału. Po wyznaczonym czasie każdy uczeń w grupie pokazuje pozostałym członkom swoją wylosowaną kartkę i omawia dane zagadnienie. Dzięki temu grupa zapoznaje się z całością materiału tekstowego.

3. Praca z grafiką interaktywną pt. „Mikroflora układu pokarmowego”. Uczniowie zapoznają się z materiałem. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do polecenia 1 („Przeanalizuj grafikę interaktywną i określ zależność łączącą bakterie jelitowe i organizm człowieka. Odpowiedź uzasadnij”). Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

4. Następnie uczniowie wykonują polecenie nr 2: „Wymień dwie korzyści, jakie czerpie organizm człowieka z obecności mikroflory jelitowej”. Opracowują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi, aby uczniowie uzasadnili stwierdzenie: „Mikroflora jelitowa ma ogromny wpływ na homeostazę organizmu człowieka”. Chętni/wybrani uczniowie odpowiadają również na pytania sformułowane we wstępnej fazie lekcji.

2. Klasa wspólnie wykonuje mapę pojęć podsumowującą zajęcia.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 2 z sekcji „Film”.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

• Uczniowie mogą wykorzystać film w celu przygotowania się do lekcji powtórkowej.