Autor: Krzysztof Kowaluk

Temat: Instytucje demokratyczne – Wielka Brytania

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

16) przedstawia – na wybranych przykładach – różne modele demokratyzacji; rozważa, na ile polska demokratyzacja przełomu lat 80. i 90. XX w. miała charakter reformy, a na ile – rewolucji.

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

4) charakteryzuje systemy polityczne oparte na współpracy legislatywy i egzekutywy – parlamentarno‑gabinetowy (na przykładzie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej) i kanclerski (na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec); wykazuje, że elementy tych systemów obowiązują w Rzeczypospolitej Polskiej;

10) charakteryzuje typy relacji między rządem a głową państwa na przykładzie Republiki Francuskiej (w tym sytuację koabitacji) oraz Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje brytyjską drogę do demokracji;

• wymienia reformy prawa wyborczego w Zjednoczonym Królestwie;

• analizuje proces emancypacji Brytyjek.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów;

• WebQuest.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Para uczniów otrzymuje do przygotowania w domu prezentację na temat: „Kształtowanie się systemu parlamentarnego w Anglii”. Jej podstawą mogą być stosowne fragmenty książki Henryka Zinsa Historia Anglii lub artykuł Macieja Rakowskiego O narodzinach brytyjskiego systemu parlamentarno‑gabinetowego.

2. Druga para uczniów otrzymuje do przygotowani w domu prezentację na temat: „Reformy wyborcze w Wielkiej Brytanii w XIX i XX w.”. Jej podstawą mogą być stosowne fragmenty książki Henryka Zinsa Historia Anglii lub Jana Baszkiewicza Powszechna historia ustrojów państwowych.

Faza wstępna

1. Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję w formacie burzy mózgów na temat: „Co odróżnia Wielką Brytanię od innych europejskich państw demokratycznych?”. Zwraca uwagę na specyficzną drogę tego państwa do demokracji, łączącą elementy średniowiecznej tradycji oraz nowoczesności.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Para uczniów przedstawia prezentację na temat: „Kształtowanie się systemu parlamentarnego w Zjednoczonym Królestwie”.

2. Druga para uczniów przedstawia prezentację na temat: „Reformy wyborcze w Wielkiej Brytanii w XIX i XX w.”.

3. Po każdym wystąpieniu pozostali uczniowie mogą zadawać prelegentom pytania.

3. Nauczyciel uzupełnia prezentacje, zwracając uwagę na dwa niezależne od siebie procesy, prowadzące do powstania w Wielkiej Brytanii ustroju demokratycznego w dzisiejszym kształcie: ograniczania władzy (od XVII w.) oraz upowszechniania praw politycznych (od XIX w.).

Faza podsumowująca

1. W ramach usystematyzowania zdobytych wiadomości uczniowie zapoznają się z materiałem multimedialnym – linią chronologiczną. Następnie w parach wykonują ćwiczenie1 dołączone do multimedium, korzystając z zasobów internetowych (elementy WebQuestu). Wspólne omówienie odpowiedzi.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1‑4 z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia 5‑8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Jan Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Arche, Gdańsk 2001.

Henryk Zins, Historia Anglii, Ossolineum, Wrocław 2009.

Maciej Rakowski, O narodzinach brytyjskiego systemu parlamentarno‑gabinetowego, „Czasopismo Prawno‑Historyczne”, t. LXII, z. 2, 2010, repozytorium.amu.edu.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Linia chronologiczna może zostać wykorzystana przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.