Dla nauczyciela
Autorka: Małgorzata Krzeszowska
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Kultura narodowa
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
IX. Sprawowanie władzy w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
12) przedstawia działania państwa w zakresie polityki kulturalnej oraz wykazuje znaczenie narodowych instytucji kultury w Rzeczypospolitej Polskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne:
Uczeń:
definiuje pojęcie kultury narodowej;
omawia wartości centralnej kultury narodowej;
ocenia znaczenie kultury narodowej dla dzisiejszej młodzieży.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
metoda zadawania pytań;
metoda kuli śnieżnej;
dyskusja;
rozmowa nauczająca.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Wprowadzenie uczniów w temat lekcji: „Kultura narodowa” i omówienie celów zajęć.
2. Rozpoznawanie wiedzy potocznej – na polecenie nauczyciela klasa tworzy pytania dotyczące tematu zajęć, na które odpowiedzi odnalezione zostaną w trakcie lekcji.
Faza realizacyjna
1. Nauczyciel prosi klasę o zdefiniowanie pojęcia „kultury narodowej”. Najpierw w parach, potem łączy uczniów w czwórki i ósemki pracujące nad definicją. Na koniec wszyscy przedstawiają definicje na forum i wspólnie wybierają najlepszą. Mogą ją porównać z definicją podaną w „Przeczytaj”.
2. Każdy indywidualnie zapoznaje się z treścią lekcji w sekcji „Przeczytaj” i zapisuje w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie uczniowie spacerują po klasie i na umówiony sygnał szukają kogoś do pary, zadają i odpowiadają na pytania sformułowane podczas czytania tekstu. Na koniec wybrane osoby przedstawiają na forum najciekawsze pytanie, które otrzymały, oraz odpowiedź, której udzieliły.
3. Wirtualny spacer. Po zapoznaniu się z treścią materiału uczniowie dyskutują na temat tego, czy wspieranie instytucji promujących kulturę wysoką jest potrzebne społeczeństwu. Na zakończenie chętne osoby formułują wnioski z dyskusji.
4. Praca z linią chronologiczną. Uczniowie krótko omawiają wydarzenia historyczne, które miały wpływ na kształtowanie się kultury narodowej w XX i XXI w. w Polsce. Analizują zależność między wydarzeniami historycznymi a kulturalnymi. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę.
5. Dyskusja na temat: „Czy wartości będące centrum kultury polskiej są ważne dla dzisiejszej młodzieży?”. W czasie dyskusji mogą zwrócić uwagę na wartości, które są dziś ważne dla nich i porównać je z tymi, które są w centrum kultury polskiej. Na koniec wnioski wpisują do ćwiczenia 3 pod multimedium.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie odpowiadają na pytania, które postawione zostały na początku zajęć. Sprawdzają, czy uzyskali odpowiedź na wszystkie nurtujące ich pytania, czy też któreś pozostało bez odpowiedzi. Te wówczas mogą być tematem zadania domowego.
2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie w parach ćwiczeń 7–8 z sekcji „Sprawdź się”. Następnie każda grupa porównuje swoje odpowiedzi z odpowiedziami innych uczniów.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia interaktywne.
Fakultatywnie: uczniowie poszukują odpowiedzi na pytania pozostawione na lekcji bez odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Antonina Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 2019.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Multimedia mogą służyć jako materiał do przygotowania referatu na temat: „Wpływ wydarzeń historycznych na kulturę narodową”.